Δέκα Προτάσεις για να γνωρίσετε την Ανάφη
Σύμφωνα με την μυθολογία, οι Αργοναύτες επιστρέφοντας από την Κολχίδα στην Ιωλκό έπεσαν σε μεγάλη καταιγίδα και παρακάλεσαν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει. Τότε αυτός, ανταποκρινόμενος, διέχυσε φώς με φωτεινό βέλος και εμφάνισε μπροστά τους ένα νησί. Την Ανάφη, που έτσι πήρε το όνομά της (ανεφάνη,από το αναφαίνω). Το νοτιότερο και πιό απομακρυσμένο νησί των Κυκλάδων κρύβει μία γοητεία μοναδική αρκεί να αφεθείτε στα καλέσματά του. Πολλά τα Κυκλαδίτικα χαρακτηριστικά, ο λαμπερός ήλιος, ο αέρας, οι πανέμορφες αμμουδιές με τα κρυστάλλινα νερά, η γραφική κατάλευκη Χώρα, το άνυδρο και άγριο τοπίο, αλλά και αρκετά μοναδικά Αναφιώτικα, όπως ο εντυπωσιακός μονόλιθος του Κάλαμου, οι μοναδικοί φούρνοι, τα οστεοφυλάκεια, τα σκορπισμένα αρχαία λείψανα, τα πεντανόστιμα τοπικά φαγητά και γλυκά μερικά από όσα ξεχωρίσαμε. Το ευρύ δίκτυο μονοπατιών του νησιού και το μικρό του μέγεθος είναι ιδανικός συνδυασμός για να το γυρίσετε και να το γνωρίσετε στο μεγαλύτερό του μέρος. Σίγουρα δεν θα το μετανιώσετε. Στην συνέχεια παρουσιάζουμε τις δέκα καλύτερες εμπειρίες μας όπως τις ζήσαμε ανακαλύπτοντας τις ομορφιές του.
1. Η Χώρα της Ανάφης.
Η Χώρα της Ανάφης είναι ο μοναδικός οικισμός του νησιού, μαζί με το επίνειό του, τον Άγιο Νικόλαο. Έχει χαρακτηρισθεί παραδοσιακός. Κατά την διάρκεια της ενετικής κατοχής, που διήρκεσε περίπου 300 χρόνια (από το 1204 - 1522, με ένα μικρό βυζαντινό διάλλειμμα μεταξύ 1262 - 1307), ο Γουλιέλμος Β΄ Κρίσπο τον 15ο αιώνα έκτισε ενετικό κάστρο γύρω από τον οικισμό μέχρι την κορυφή του, εκεί που σήμερα βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Στενά σοκάκια, κάτασπρα σπιτάκια, αμφιθεατρική θέα προς το Αιγαίο και πολλοί αέρηδες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του οικισμού. Εδώ στεγάζονται και όλες οι βασικές υπηρεσίες, [Δήμος][TDI:52664], ΚΕΠ, Σχολεία, Κέντρο Υγείας, Αστυνομία, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργούν αρκετά καταστήματα εστίασης, bar - cafe, και ειδών δώρου, παραδοσιακών προϊόντων κλπ. Στην Χώρα θα βρείτε κατάστημα ενοικίασης μεταφορικών μέσων, σταθμό taxi και λεωφορείων για τις μετακινήσεις σας.
Το παράλιο μονοπάτι της Ανάφης είναι η καλύτερη περιπατητική διαδρομή του νησιού και τμήματά του θα διασχίζετε καθημερινά στον δρόμο προς μία από τις πολλές υπέροχες νότιες αμμουδιές του νησιού. Ξεκινά 100μ. από το λιμάνι του Αγίου Νικολάου και συνεχίζει με αρκετές ανηφορο-κατηφόρες, περνώντας (με παρεκκλίσεις) από περισσότερες από 13 παραλίες (Κλεισίδι, Κατσούνι, Φλαμουρού, Έξω Ρούκουνας, Μικρός Ρούκουνας, Μεγάλος Ρούκουνας, Καταλιμάτσα, Αγίου Ιωάννη, Μεγάλος Ποταμός, Παραλίες μεταξύ Μεγάλου Ποταμού και Αγίων Αναργύρων, Αγίων Αναργύρων, Μοναστήρι,) και κολπίσκους, για να καταλήξει στην παραλία Μοναστήρι μετά από 6.300 μέτρα και περίπου 2.5-3 ώρες.
Από εδώ γιά άλλα 700 μέτρα το μονοπάτι ανηφορίζει προς την Μονή της Ζωοδόχου Πηγής (στα 100μ. υψομετρική διαφορά από την θάλασσα).
3. Οι παραλίες Καταλιμάτσα και Λιβοσκοπός.
Αν και η πιό γνωστή, δημοφιλής και μεγάλη αμμουδιά του νησιού είναι ο Μεγάλος Ρούκουνας εμείς ξεχωρίσαμε σαν ξεχωριστές δύο: Η Καταλιμάτσα στα νότια, μαζί με τον Λιβόσκοπο στα βόρεια ίσως είναι οι ομορφότερες, από πλευράς φυσικής ομορφιάς, παραλίες του νησιού.
Η Καταλιμάτσα ξεχωρίζει και για κάτι ακόμη. Ήταν το επίνειο της αρχαίας πόλης που ήταν κτισμένη στο Καστέλλι και αποτελούσε το λιμάνι της. Σήμερα χωμένη ανάμεσα στα κατακόκκινα βράχια ξεχωρίζει σαν μία πανέμορφη αμμουδιά, όχι τόσο εύκολα προσβάσιμη. Ο ευκολότερος τρόπος προσέγγισης είναι από τον Μεγάλο Ρούκουνα ακολουθώντας το παράλιο μονοπάτι. Κινούμαστε στο τέλος της παραλίας ανατολικά και ανηφορίζουμε στην ρεματιά (που καταλήγει εκεί στην παραλία) για 400 μέτρα μέχρι να συναντήσουμε το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης. Παρατηρήστε, στην περιοχή και γύρω - γύρω από το εκκλησάκι, τα σκορπισμένα αρχαία λείψανα. Από το εκκλησάκι κατηφορίζουμε ευθεία κάτω, προς την θάλασσα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο μονοπάτι, το έδαφος σχηματίζει πεζούλες που σταδιακά φτάνουν πάνω από την παραλία και από εκεί σύντομο μονοπατάκι μας οδηγεί σε αυτήν.
Για να επισκεφθούμε το Λιβοσκοπό ακολουθούμε τον βόρειο οδικό άξονα του νησιού ο οποίος καταλήγει ΒΑ στο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης (περίπου στα 9.500 μέτρα από την Χώρα). Από την Παναγία των Αξινών και μετά ο δρόμος είναι χωματόδρομος (σχετικά βατός). Το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης βρίσκεται σε μικρό ύψωμα με πολύ όμορφη θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Εκατό μέτρα από το εκκλησάκι θα δούμε στα δεξιά μας πινακίδα προς την παραλία του Λιβοσκοπού. Σε αυτήν την πανέμορφη αμμουδιά θα φθάσουμε από απότομο μονοπατάκι 200 μέτρων χαραγμένο πάνω στον βράχο. Μία από τις καλύτερες παραλίες του νησιού, κρυμμένη ανάμεσα σε απότομες πλαγιές, και η οποία επειδή δεν είναι τόσο εύκολα προσβάσιμη δεν συγκεντρώνει συνήθως πολύ κόσμο.
4. Η Επίσκεψη στην αρχαία πόλη στο Καστέλλι. Η αρχαία πόλη, στο Καστέλλι της Ανάφης, έχει σημάδια κατοίκησης από τους πρώτους Δωριείς αποίκους του νησιού, τα οποία χρονολογούνται από τον 8ο π.χ. αιώνα. Από τότε και μέχρι την καταστροφή του νησιού από τον περιβόητο πειρατή Μπαρμπαρόσα το 1537 μ.χ., η περιοχή γύρω από την αρχαία πόλη φαίνεται να κατοικείται συνεχώς (Αθηναϊκή Συμμαχία, Ελληνιστικοί χρόνοι, Ρωμαϊκή εποχή, Ενετοκρατία και Βυζαντινοί). Γύρω από την κορυφή του Καστελλιού υπήρχε εκτεταμένη καστρική οχύρωση, διάσπαρτα ερείπια της οποίας θα συναντήσουμε σήμερα. Λίγο χαμηλότερα από το Καστέλλι και δυτικά θα συναντήσουμε ταφικά κτίσματα που χρονολογούνται από την Ρωμαϊκη εποχή.
Για να επισκεφθούμε την αρχαία πόλη υπάρχουν δύο εναλλακτικές διαδρομές. Η μία από τον νότο, ξεκινά βόρεια από την Καταλιμάτσα από σημείο του αμαξιτού δρόμου Χώρας – Μοναστηριού, το οποίο βρίσκεται 200 μέτρα από την διασταύρωση προς τον Άγιο Ιωάννη και την Καταλιμάτσα. Το μονοπάτι ανηφορίζει δυτικά και στα 400 μέτρα περνά από την Παναγία στο Δοκάρι με την χαρακτηριστική μαρμάρινη ρωμαϊκή σαρκοφάγο. Από το εκκλησάκι και με βόρεια κατεύθυνση ξεκινά η κοπιαστική αλλά σύντομη ανάβαση (600 μέτρα) προς την αρχαία πόλη στο Καστέλλι (περίπου 130 μέτρα υψομετρική διαφορά μέχρι την αρχαία πόλη και 170 μέχρι την κορυφή στο Καστέλλι).
Η δεύτερη, από τον βορρά, ξεκινά λίγα μέτρα από το εκκλησάκι του Αγίου Μάμα το οποίοι θα το συναντήσουμε ΒΑ της αρχαίας πόλης, επί του μονοπατιού δύο (2) ή αλλιώς της αρχαίας Ιεράς Οδού που ένωνε την αρχαία πόλη στο Καστέλι με τον ναό του Απόλλωνα (στην θέση της σημερινής μονής της Ζωοδόχου Πηγής). Λίγα μέτρα δυτικά από τον Άγιο Μάμα ξεκινά η ανάβαση προς το Καστέλλι (800 μέτρα). Από το σημείο εδώ είναι και η ευκολότερη πρόσβαση (με την μικρότερη υψομετρική διαφορά). Συνολικά απόσταση μέχρι τα ερείπια της αρχαίας πόλης 800 μέτρα.
5. Η Ανάβαση στον Κάλαμο και στο μοναστήρι της Παναγίας της Καλαμιώτισσας.
Η ανάβαση στον ξεχωριστό μονόλιθο της Ανάφης (τον δεύτερο υψηλότερο της Μεσογείου μετά το Γιβραλτάρ), τον Κάλαμο, είναι μία μοναδική εμπειρία. Η συνολική απόσταση είναι 2.500 μέτρα και η υψομετρική διαφορά από το ξεκίνημα στην Μονή της Ζωοδόχου Πηγής μέχρι την κορυφή στην Μονή της Καλαμιώτισσας είναι περίπου 370 μέτρα. Χρόνος ανάβασης 60 - 75 λεπτά. Η θέα από τα 460 μέτρα του βράχου είναι καταπληκτική, ενώ αρκετοί επισκέπτες έρχονται από βραδύς για να αντικρίσουν την μοναδική ανατολή του ήλιου. Στον Κάλαμο υπήρχε μεσαιωνικό κάστρο από τα ερείπια του οποίου κτίσθηκε στις αρχές το 1600 ή το 1715 η μονή της Παναγίας της Καλαμιώτισσας. Πήρε το όνομα αυτό γιατί σύμφωνα με την παράδοση εκεί, σε έναν βράχο βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας κρεμασμένη από ένα καλάμι. Το όνομα αυτό το συναντάμε μέχρι και σήμερα σε γυναίκες του νησιού. Η εκκλησία γιορτάζει 8 Σεπτεμβρίου, στο Γενέθλιο της Παναγίας. Εντός της εκκλησίας ξεχωρίζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα.
6. Η Ανάβαση στην Βίγλα, την ψηλότερη κορυφή της Ανάφης.
Η Βίγλα στο βόρεια τμήμα του νησιού είναι η ψηλότερη κορυφή του στα 581 μέτρα. Μπορούμε να την προσεγγίσουμε είτε από το εκκλησάκι του Σταυρού από μονοπάτι που διακλαδίζει ΒΑ προς Βίγλα (απόσταση περίπου 1.000μ. σε 25-30 λεπτά ανάβαση) είτε από το σημείο, 300 μέτρα ΝΔ από την Παναγία των Βουνών. Από το σημείο αυτό η ανάβαση είναι πιό απότομη αλλά έχει την μικρότερη υψομετρική διαφορά (180 μέτρα). Η ανάβαση (συνολική απόσταση 800 μέτρα) χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα. Το πρώτο και μεγαλύτερο είναι το πιό απότομο και κουραστικό. Μόλις το ανεβούμε φθάνουμε σε ένα πλάτωμα, ήδη από το σημείο εδώ αρχίζουμε και απολαμβάνουμε την όμορφη θέα και ετοιμαζόμαστε να κάνουμε το τελευταίο βήμα για να κατακτήσουμε την κορυφή της Βίγλας (συνολικός χρόνος ανάβασης 25'-35'). Η προσπάθειά μας στο τέλος θα ανταμειφθεί και με το παραπάνω από την πανέμορφη και ανεμπόδιστη πανοραμική θεά προς όλα τα σημεία του νησιού και την Χώρα του. Προσοχή πάλι στην κατάβαση στο τελευταίο τμήμα της γιατί είναι αρκετά απότομο.
7. Επίσκεψη στην Μονή της Ζωοδόχου Πηγής και στο ιερό του Απόλλωνα Αιγλήτη.
Η μονή της Ζωοδόχου Πηγής είναι κτισμένη στην θέση του αρχαίου ναού του Απόλλωνα Αιγλήτη.
Σύμφωνα με την μυθολογία, οι Αργοναύτες επιστρέφοντας από την Κολχίδα στην Ιωλκό έπεσαν σε μεγάλη καταιγίδα και παρακάλεσαν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει. Τότε αυτός, ανταποκρινόμενος, διέχυσε φώς με φωτεινό βέλος και εμφάνισε μπροστά τους ένα ολόκληρο νησί. Την Ανάφη, που έτσι πήρε το όνομά της (ανεφάνη, από το αναφαίνω). Όταν οι Αργοναύτες βγήκαν στην στεριά του νησιού ανήγειραν ναό προς τιμή του Απόλλωνα του 'Αιγλήτη' (δηλ. αυτού που λάμπει, από την λέξη Αίγλη), μετέπειτα και Αναφαίου Απόλλωνα. Ο ναός προς τιμή του θεού ανεγέρθηκε στην αρχαιότητα στην σημερινή τοποθεσία της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής. Σήμερα σκορπισμένα μέλη του ναού θα συναντήσουμε έξω και μέσα από το Μοναστήρι. Άλλωστε μέχρι και σήμερα οικοδομικές εργασίες που έγιναν ή γίνονται στο μοναστήρι και γύρω από αυτό χρησιμοποιούν αρχαίο υλικό από αρχιτεκτονικά μέλη, κίονες, βωμούς κλπ.
Τα τείχη της μονής κτίσθηκαν πάνω στο περίβολο του αρχαίου ναού. Στον ναό του Απόλλωνα κατέληγε η ιερά λιθόστρωτη οδός που ξεκινούσε από την αρχαία πόλη, στο Καστέλλι, περνούσε από το σημερινό εκκλησάκι του Αγίου Μάμα και κατέληγε στην μονή της Ζωοδόχου Πηγής. Το σημερινό μονοπάτι που συνδέει την μονή με την αρχαία πόλη ακολουθεί την χάραξη της ιεράς οδού. Η μονή πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε το 1571 και έγινε Πατριαρχικό Σταυροπήγιο. Το καθολικό του ναού είναι μονόχωρος τρουλαίος ναός με νεότερο πολύτοξο καμπαναριό στη δυτική πρόσοψη. Εσωτερικά ξεχωρίζει ζωγραφιστό και ξυλόγλυπτο τέμπλο του 19ου αιώνα. Οι περισσότερες εικόνες είναι έργα του Νικολάου Καραβία.
8. Επίσκεψη στο Βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου.
Μία από τις ομορφότερες πεζοπορικές διαδρομές, με το καλύτερο τελείωμα, στην Ανάφη, είναι το μονοπάτι προς Άγιο Αντώνιο. Στα 1.700 μέτρα από την Παναγία των Αξινών, κινούμενοι ανατολικά, θα δούμε σχετική ξύλινη πινακίδα, προς Άγιο Αντώνιο (1 ώρα) και Άγιο Δημήτριο (10 λεπτά). Τα πρώτα 500 μέτρα είναι βατός χωματόδρομος και μπορούμε να αφήσουμε το μεταφορικό μας μέσο στο τέλος του δρόμου εκεί που θα δούμε μία αγροικία. Δεξιά της αγροικίας θα δούμε πάλι μικρή πινακίδα -βέλος προς Άγιο Αντώνιο. Από εδώ ξεκινά το μονοπάτι που σε 1.800 μέτρα θα μας οδηγήσει στον Άγιο Αντώνιο, ένα βυζαντινό εκκλησάκι του 13ου αιώνα με σημαντικές τοιχογραφίες που κάποιες σώζονται μέχρι σήμερα (όπως της Υπαπαντής και της Γέννησης). Πάνω από το εκκλησάκι και απέναντι, υψώνεται σε εντυπωσιακούς σχηματισμούς ο κοκκινωπός βράχος το Κατράκη. Στην πολύ όμορφη διαδρομή θα περάσουμε από μία παλιά αγροικία και μία καταπράσινη ρεματιά με μία πηγή. Η θέα σχεδόν σε όλη την διαδρομή είναι εντυπωσιακή.
9. Επίσκεψη στην γραφική παραλία των Αγίων Αναργύρων με το ομώνυμο εκκλησάκι.
Το παράλιο μονοπάτι καταλήγει στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων 700 μέτρα από τον Μεγάλο Ποταμό και 6.300 μέτρα συνολικά από την έναρξη του μονοπατιού. Η περιοχή με το εκκλησάκι και από κάτω του την παραλία σχηματίζει μία πολύ γραφική εικόνα. Η παραλία είναι μία όμορφη αμμουδιά με όχι πολύ ψηλά βράχια κατά μήκος της αλλά όχι εύκολα προσβάσιμη. Ο πιό προσιτός τρόπος είναι από το εκκλησάκι ακολουθώντας μία κατεβασιά σαν τσουλήθρα, με πολύ προσοχή!
Η ακτογραμμή μεταξύ της παραλίας του Μεγάλου Ποταμού και των Αγίων Αναργύρων (περίπου 500-600 μέτρα), κρύβει μερικές πολύ όμορφες στενές λωρίδες άμμου, ιδανικές για απομόνωση. Ακολουθώντας το παράλιο μονοπάτι που περνά από τον Μεγάλο Ποταμό και κατευθύνεται στους Αγίους Αναργύρους, θα τις συναντήσουμε αν ακολουθήσουμε τα κάθετα μονοπατάκια που κατευθύνονται προς την θάλασσα. Η πιό μεγάλη από αυτές βρίσκεται δίπλα στην παραλία του Μεγάλου Ποταμού ανατολικά, η πολύ πιό μικρή στα 250 μέτρα από τους Αγίους Αναργύρους.
10. Επίσκεψη στο παλιό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στα ανατολικά της Ανάφης.
Μία όμορφη εμπειρία στην Ανάφη είναι και η επίσκεψη στο δίδυμο παλιό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου στην ανατολική πλευρά του νησιού. Ακολουθώντας την βόρεια διαδρομή προς Παναγία των Αξινών, 1.700 μέτρα ανατολικά από την Παναγία και 1.100 μέτρα πρίν τον Άγιο Μάμα, θα δούμε ξύλινη πινακίδα, προς Άγιο Αντώνιο (1 ώρα) και Άγιο Δημήτριο (10 λεπτά). Δεν ακολουθούμε αυτήν την πορεία (ευθεία) αλλά κάνουμε δεξιά αμέσως στον επόμενο χωματόδρομο. Στα περίπου 400 μέτρα θα συναντήσουμε στα αριστερά μας, επί του δρόμου, το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου. Συνεχίζουμε για άλλα 800 μέτρα ενώ ο δρόμος στενεύει. Εδώ θέλει προσοχή γιατί το μονοπάτι ξεκινά αριστερά μας, στα 800 μέτρα, αλλά ο δρόμος έχει χορταριάσει και το εκκλησάκι δεν φαίνεται από ψηλά για να πάρουμε στίγμα. Κατεβαίνουμε για 200 μέτρα σε χορταριασμένο χωματόδρομο και τότε θα δούμε τα δύο εκκλησάκια κάτω μας. Άλλα διακόσια μέτρα και φτάσαμε! Πανέμορφη και η θέα από εδώ προς το Αιγαίο βόρεια.
