Μνημείο Μαύρης Ράχης

Το μνημείο στήθηκε το 1956 στην μνήμη του Ολοκαυτώματος της 22ας Ιουνίου 1824. Εδώ, 150 Έλληνες μαχητές έδωσαν την τελευταία μάχη, μέχρις εσχάτων, εναντίον των Οθωμανών εισβολέων που ισοπέδωσαν και ερήμωσαν στην συνέχεια το νησί σαν τιμωρία για την ενεργό συμμετοχή του στον αγώνα της Ανεξαρτησίας. Περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους και πρόσφυγες του νησιού σφαγιάσθηκαν ή αιχμαλωτίσθηκαν, ενώ όσοι διέφυγαν κατευθύνθηκαν αρχικά στην Μονεμβασία και την Αίγινα. Η καταστροφή των Ψαρών ενέπνευσε τον εθνικό μας ποιητή, Διονύσιο Σολωμό, να γράψει, το 1825, το πασίγνωστο επίγραμμα 'Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη - Περπατώντας η Δόξα μονάχη - Μελετά τα λαμπρά παλικάρια - Και στην κόμη στεφάνι φορεί - Γεναμένο από λίγα χορτάρια - Που είχαν μείνει στην έρημη γη'. Στο τέλος του 19ου αιώνα, ο μεγαλύτερος Έλληνας Ζωγράφος της εποχής εκείνης, Νικόλαος Γύζης, συνθέτει σε μουσαμά, την αριστουργηματική ελαιογραφία: 'Μετά την Καταστροφή των Ψαρών'.