Η Αλόννησος είναι ένα νησί που έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα σε κάνουν να το ερωτευθείς και να θέλεις να το επισκέπτεσαι ξανά και ξανά. Η μοναδικότητα είναι ένα από αυτά. Εχει μία δική της ταυτότητα που την κάνει να ξεχωρίζει και σε κάθε γωνιά της να σου αποκαλύπτει και ένα νέο ιδιαίτερο της χαρακτηριστικό. Με ήπιες μορφές ποιοτικού τουρισμού, προσφέρει στον επισκέπτη της την δυνατότητα να γευθεί απερίσπαστος την ηρεμία της φύσης και την αυθεντικότητα της τοπικής ζωής. Η Αλόννησος, μαζί με άλλα 6 μικρότερα νησάκια, ανήκει στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, το οποίο είναι το πρώτο Θαλάσσιο Πάρκο της Ελλάδας, και η μεγαλύτερη προστατευμένη θαλάσσια περιοχή στην Ευρώπη (δίκτυο Natoura 2000).
Είναι δύσκολο και τις περισσότερες φορές υποκειμενικό να ξεχωρίσεις τα δέκα "καλύτερα" σημεία ενδιαφέροντος ενός τόπου, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να προτείνουμε αυτά που μας έκαναν την μεγαλύτερη εντύπωση.
Μετρήσαμε σχεδόν πενήντα προσβάσιμες παραλίες, για όλα τα γούστα, όπου κάθε μία είχε το δικό της χρώμα, αλλά όλες νερά πρασινογάλαζα, αποτέλεσμα της πλούσιας και πυκνής βλάστησης που καλύπτει όλο το νησί.
1. Κοκκινόκαστρο
Η μικρή χερσόνησος του Κοκκινόκαστρου, με την πανέμορφη παραλία της, είναι από τα πιό εντυπωσιακά σημεία που θα συναντήσουμε στην Αλόννησο. Το κατακόκκινο χρώμα του χώματος, η αγριάδα του βράχου με τους γκρεμούς και τα πανέμορφα γαλανά νερά που αγκαλιάζουν την μεγάλη αμμουδιά, με το Κοκκινονήσι μπροστά της, συνθέτουν ένα φυσικό τοπίο μοναδικής ομορφιάς. Στο βορειανατολικό άκρο της μικρής χερσονήσου ανασκαφές έχουν φέρει στο φώς ίχνη αρχαίου οικισμού. Η πρόσβαση στην χερσόνησο δεν είναι δυνατή από τον 'στενό λαιμό' που συνδέει τον βράχο με την ξηρά, ευκολότερη είναι η πρόσβαση από την θάλασσα και την μικρή παραλία που σχηματίζεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της χερσονήσου.
2. Ανάβαση στην κορυφή του Καλόβουλου
Στην Αλόννησο έχει αναπτυχθεί ένα αρκετά εκτεταμένο δίκυτο σηματοδοτημένων μονοπατιών συνολικού μήκους 35χλμ., το οποίο διασχίζει όλο το νησί, πλήν του βορείου του τμήματος που είναι πιό δύσβατο και δυσπρόσιτο (στο βόρειο τμήμα ξεχωρίσαμε το μονοπάτι από το λιμανάκι του Γέρακα προς τον όρμο του Τούρκου Μνήμα, το οποίο όμως δεν συμπεριλαμβάνεται στα αριθμημένα, αν και σηματοδοτημένο). Η πλούσια και πυκνή σε ορισμένα σημεία βλάστηση του νησιού, κάνει την πεζοπορική εμπειρία πιό ενδιαφέρουσα, αν και σε ορισμένα σημεία (και ιδιαίτερα μετά τις πτώσεις πολλών πευκο-δένδρων από τις χιονοπτώσεις του 2017) αρκετά περιπετειώδη. Εκτός των βασικών αυτών μονοπατιών υπάρχουν και αρκετά άλλα συντομότερα τα οποία καταλήγουν σε όχι λιγότερο συναρπαστικά σημεία του νησιού. Δύο από αυτά είναι το μονοπάτι που συνδέει την Στενή Βάλα με τον πανέμορφο κολπίσκο του Αγίου Πέτρου με την ειδυλλιακή παραλία του, και τα μονοπάτια που οδηγούν στις πανέμορφες παραλίες Σπαρτίνες.
Αναλυτική παρουσίαση και των 16 μονοπατιών μπορείτε να βρείτε στην σχετική πρόταση του οδηγού.
Από τα μονοπάτια αυτά ξεχωρίσαμε το μονοπάτι δύο (2) που ανεβαίνει στην κορυφή του Καλόβουλου (325μ.) στα δυτικά της Χώρας.
Πρόκειται για μία κοπιαστική (180μ. υψομετρική διαφορά) αλλά ταυτόχρονα απολαυστική ανάβαση στην κορυφή Καλόβουλος, δυτικά της Χώρας. Το μονοπάτι δύο (2) είναι βατό, καλά σηματοδοτημένο και ευδιάκριτο. Από την χώρα ακολουθούμε την κατεύθυνση προς Μικρό Μουρτιά (μετά το Κοιμητήριο του οικισμού) και στην αρχή του δρόμου θα δούμε στα δεξιά μας πινακίδα με ένδειξη προς Καλόβουλο. Η συνολική διαδρομή είναι 1.600 μέτρα και ο χρόνος που θα κάνετε είναι λιγότερο από 45'. Από τα μισά της διαδρομής και μετά η πανοραμική θέα προς την Χώρα, πίσω σας, είναι πανέμορφη. Μόλις φθάσετε σε ένα πέτρινο χάλασμα, μην σταματήσετε, ακολουθείστε δεξιά τα κόκκινα σημάδια, για άλλα 100 μέτρα για να φθάσετε στην κορυφή (325μ). Εκεί θα βρείτε και το χαρακτηριστικό τριγωνομετρικό τσιμεντένιο κολωνάκι. Λίγο χαμηλότερα, στα αριστερά σας (δυτικά), υπάρχει ξύλινο κιόσκι (από τα πολλά που έχουν στηθεί στο νησί) με πανέμορφη θέα προς τα δυτικά και την Σκόπελο. Καλύτερη ώρα ανάβασης, 1 ώρα πριν την δύση.
3. Γνωρίστε τα νησάκια Περιστέρα και Κυρά-Παναγιά
Η Αλόννησος είναι ιδανικό μέρος για θαλάσσια εξερεύνηση. Ετσι, στο λιμάνι του Πατητηριού, εκτός από τα τουριστικά εκδρομικά σκάφη, ενοικιάζονται και ατομικά, με οδηγό ή χωρίς, για να φτιάξετε το δικό σας πρόγραμμα και να γνωρίσετε τις θαλάσσιες ομορφιές (γνωστές και άγνωστες) όχι μόνο του ίδιου νησιού αλλά και των κοντινών του. Από τα πιό δημοφιλή αξιοθέατα στα οποία μόνο από την θαλασσα έχετε πρόσβαση, είναι η μπλέ σπηλιά, το νησάκι της Κυρά-Παναγιάς με το αγιορείτικο μοναστήρι της Παναγίας και το νησάκι της Περιστέρας (το νότιο τμήμα της βρίσκεται περίπου 5.ν.μ. από το λιμάνι του Πατητηριού) με αρκετές απάνεμες παραλίες και ένα επισκέψιμο ναυάγιο.
4. Ηλιοβασίλεμα στους Αγίους Αναργύρους
Επίσκεψη στον ναό των Αγίων Αναργύρων στα ΝΔ του νησιού με πανέμορφη θέα προς τον όρμο της Μεγάλης Άμμου, ειδικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Στην περιοχή γύρω από την εκκλησία σώζονται κτιριακά μοναστικά λείψανα. Η εδώ Μονή ανήκε στην Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Ο σεισμός του 1965 κατέστρεψε τον παλαιό ναό (που σήμερα έχει αναστηλωθεί) και δίπλα του έχει κτισθεί νεότερος, με κόκκινο τρούλο. Στους Αγίους Αναργύρους θα φθάσουμε μέσω του μονοπατιού πέντε (5). Συγκεκριμένα ακολουθούμε τον δρόμο προς την παραλία της Τσουκαλιάς, και στα 1.100 μέτρα πριν την παραλία στρίβουμε στον χωματόδρομο δεξιά (υπάρχει και πινακίδα προς Αγ. Αναργύρους). Οδηγούμε για 1.300 μέτρα και εκεί ο δρόμος σταματά και ξεκινά το μονοπάτι πέντε (5) προς Αγ. Αναργύρους - Τουρκονέρι - Μεγάλη Άμμο. Για να φθάσουμε στους Αγίους Αναργύρους περπατάμε 250 μέτρα μέσα σε ένα πευκόφυτο μονοπάτι. Από εδώ το μονοπάτι συνεχίζει και στα 400 μέτρα φθάνει στην πρώτη παραλία στο Τουρκονέρι.
5. Γνωρίστε την Χώρα (Παλιό Χωριό)
Παλιό Χωριό λέγεται η Χώρα της Αλοννήσου, αφού μέχρι το 1965 ήταν η πρωτεύουσα του νησιού την οποία οι κάτοικοί της αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν λόγω ισχυρού σεισμού. Με μισογκρεμισμένα τα περισσότερα σπίτια της και ακατοίκητη η Χώρα αναστηλώθηκε από ξένους, κυρίως Γερμανούς και Άγγλους, που την αγάπησαν και αποφάσισαν να αγοράσουν τα ερείπιά της και να τα μεταμορφώσουν σε ένα ζωντανό και όμορφο οικισμό με σεβασμό στο παρελθόν του. Σήμερα το 60% των κατοίκων της είναι ξένοι. Στα στενά της δρομάκια έχουν ανοίξει εστιατόρια, καφέ, ενοικιαζόμενα δωμάτια και τουριστικά μαγαζιά. Μικρή σε μέγεθος, γυρίζεται πολύ εύκολα. Ξεχωρίζει για τον μύλο της, τα αλώνια της στην είσοδό της, ό,τι έχει απομείνει από το κάστρο της, τις παλιές εκκλησίες της (όπως του Αγίου Δημητρίου, του Χριστού, του Αγίου Αθανασίου και του Αγ. Γεωργίου), το κτίριο του επί Ενετοκρατίας Διοικητηρίου αλλά και το παραδοσιακό σπίτι που έχει διαμορφωθεί και είναι ανοικτό στο κοινό.
6. Απέραντο Γαλάζιο στην παραλία Βύθισμα
Όμορφη και μεγάλη, νότια απομονωμένη παραλία με σκούρα βότσαλα και άμμο. Προσβάσιμη από μονοπάτι 300 μέτρων του οποίου η αρχή του βρίσκεται στα 600 μέτρα του χωματόδρομου που ξεκινά από την περιοχή της Μαρπούντα και καταλήγει στον Μεγάλο Μουρτιά. Ο λίγος κόσμος, το απέραντο της θάλασσας που ανοίγεται μπροστά μας και το μεγάλος εύρος της, που επιτρέπει την απομόνωση, είναι ιδανικά στοιχεία για όσους επιθυμούν την ησυχία και την αδιατάραχτη απόλαυση του ήλιου και του απέραντου γαλάζιου. Για τα παραπάνω στοιχεία της είναι χαρακτηρισμένη και σαν παραλία γυμνιστών.
7. Κολύμπι στα πράσινα νερά του Ρουσούμ και φαγητό δίπλα στην θάλασσα
Ο Ρουσούμ Γιαλός (το όνομά του το πήρε πιθανότατα από την τουρκική λέξη ρουσούμ, που σημαίνει φόρος, και δηλώνει το σημείο που οι Τούρκοι συγκέντρωναν τους φόρους τους κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας). Είναι ο πρώτος οικισμός που συναντάμε βόρεια από το Πατητήρι (στα 1.000 μέτρα). Στην ουσία και το Ρουσούμ αλλά και ο οικισμός του Βότση έχουν πλέον οικιστικά ενοποιηθεί με το Πατητήρι. Αρκετά καταλύματα έχουν κτισθεί από την πλευρά του σχολείου και μετά μέχρι την παραλία του Γιαλού, ενώ κατά μήκος της παραλίας θα βρείτε εστιατόρια και καφέ. Η παραλία αν και πολύκοσμη είναι όμορφη, με λευκό βότσαλο και πεντακάθαρα πρασινογάλαζα νερά, που είναι σχεδόν πάντα ήρεμα μιάς και ο κολπίσκος του Ρουσούμ σχηματίζει ένα αρκετά ασφαλές φυσικό λιμανάκι. Αν θέλετε περισσότερη απομόνωση μπορείτε να βουτήξετε και από τα πλαϊνά βραχάκια του κόλπου, στο σημείο κάτω από τα τελευταία ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στην ΒΑ πλευρά του όρμου υπάρχει πλούσιο πευκοδάσος και αξίζει να το περπατήσετε.
8. Ειδυλλιακή ηρεμία στον κολπίσκο του Αγίου Πέτρου
Για να φθάσουμε στην παραλία του Αγίου Πέτρου, ακολουθούμε τον αμαξιτό δρόμο που οδηγεί στην Στενή Βάλα, και ένα χιλιόμετρο πρίν φθάσουμε στον οικισμό στρίβουμε δεξιά στον χωματόδρομο που θα συναντήσουμε. Προχωράμε για 300 μέτρα μέχρι να δούμε το ξύλινο κιόσκι απ' όπου ξεκινά το μονοπάτι 10 προς Ισώματα. Στο σημείο αυτό αριστερά μας θα δούμε πινακίδες που δείχνουν μονοπάτι προς την παραλία του Αγίου Πέτρου. Το βατό μονοπάτι κατηφορίζει για 250 μέτρα και καταλήγει στον πανέμορφο καταπράσινο ειδυλλιακό κόλπο με την όμορφη αμμουδιά και τα κρυστάλλινα πρασινογάλαζα νερά. Εναλλακτικά στην παραλία μπορούμε να φθάσουμε περπατώντας κατά μήκος της ακτογραμμής, ακολουθώντας το πετρόκτιστο μονοπάτι, που ξεκινά από την άκρη του λιμανιού της Στενής Βάλας και καταλήγει, 600 μέτρα μετά, στον πανέμορφο κολπίσκο.
9. Μεγάλη και "Μικρή" Άμμος
Στον όρμο της Μεγάλης Άμμου, μετά το Τουρκονέρι, θα συναντήσουμε δύο πολύ όμορφες παραλίες. Πρώτα (από νότο προς βορρά) μία μικρή ειδυλλιακή αμμουδιά και μετά την κύρια παραλία της Μεγάλης Άμμου. Στην πρώτη, την μικρή αυτή αμμουδιά, είχαμε την τύχη να συναντήσουμε και να κολυμπά δίπλα μας στην άκρη της παραλίας μία γλυκύτατη μικρή μεσογειακή φώκια, ζωντανή απόδειξη της αυθεντικότητας του θαλασσίου πάρκου της Αλοννήσου.
Οι δύο παραλίες συνδέονται με μονοπατάκι 500 μέτρων που κινείται κατά μήκος της ακτογραμμής αλλά ψηλότερα από το επίπεδο της θάλασσας. Αν και ονομάζεται 'Αμμος, η μεγάλη παραλία αποτελείται κυρίως από βότσαλα, αξίζει όμως πραγματικά να την επισκεφθείτε και να κολυμπήσετε στα πρασινογάλανα νερά της.
10. Επίσκεψη στο Λαογραφικό - Ιστορικό Μουσείο στο Πατητήρι
Το πολύ ενδιαφέρον μουσείο, στο Πατητήρι, είναι ιδιωτικό και λειτουργεί από το 2001, με την πρωτοβουλία των κ.κ. Κωνσταντίνου και Αγγέλας Μαυρίκη. Τα εκθέματα του παρουσιάζονται σε δύο επίπεδα. Στο υπόγειο, είναι ένα καθαρά λαογραφικό μουσείο με έμφαση στον τρόπο ζωής των κατοίκων του νησιού στα προηγούμενα χρόνια. Ξεχασμένα, σήμερα, επαγγέλματα, εργαλεία, σκεύη, φωτογραφίες, ζωντανεύουν για λίγο μπροστά στα μάτια μας. Στον επάνω όροφο έχουμε ένα ιστορικό μουσείο, που περιλαμβάνει και αρχαιολογικά εκθέματα, αλλά και ένα, το μοναδικό στην Ελλάδα, πειρατικό μουσείο του 16ου - 18ου αιώνα. Η θαλάσσια περιοχή της Αλοννήσου λόγω των πολλών νησιών και νησίδων ήταν ιδανικό μέρος για πειρατική έδρα. Εδώ θα δούμε μια μοναδική συλλογή αντικειμένων που σχετίζονται με τους πειρατές, μέχρι και χειροπέδες για να δένουν τους σκλάβους τους.
