Τα Μονοπάτια της Αλοννήσου
Στην Αλόννησο έχει αναπτυχθεί ένα αρκετά εκτεταμένο δίκυτο σηματοδοτημένων μονοπατιών συνολικού μήκους 35χλμ., το οποίο διασχίζει όλο το νησί, πλήν του βορείου του τμήματος που είναι πιό δύσβατο και δυσπρόσιτο (στο βόρειο τμήμα ξεχωρίσαμε το μονοπάτι από το λιμανάκι του Γέρακα προς τον όρμο του Τούρκου Μνήμα, το οποίο όμως δεν συμπεριλαμβάνεται στα αριθμημένα, αν και σηματοδοτημένο). Η πλούσια και πυκνή σε ορισμένα σημεία βλάστηση του νησιού, κάνει την πεζοπορική εμπειρία πιό ενδιαφέρουσα, αν και σε ορισμένα σημεία (και ιδιαίτερα μετά τις πτώσεις πολλών πευκο-δένδρων από τις χιονοπτώσεις του 2017) αρκετά περιπετειώδη. Εκτός των βασικών αυτών μονοπατιών υπάρχουν και αρκετά άλλα συντομότερα τα οποία καταλήγουν σε όχι λιγότερο συναρπαστικά σημεία του νησιού. Δύο από αυτά είναι το μονοπάτι που συνδέει την Στενή Βάλα με τον πανέμορφο κολπίσκο του Αγίου Πέτρου με την ειδυλλιακή παραλία του, και τα μονοπάτια που οδηγούν στις πανέμορφες παραλίες Σπαρτίνες.
Στην συνέχεια παρουσιάζουμε συνοπτικά τα βασικά τμήματα των αριθμημένων μονοπατιών αυτών όπως τα γνωρίσαμε από κοντά.
Μονοπάτι 1: Χώρα - Παραλία Μικρός Μουρτιάς
Το μονοπάτι ένα, ξεκινά μέσα από την Χώρα, μετά την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, ακολουθώντας παλιό λιθόστρωτο καλντερίμι που μετά από περίπου 1.000 μέτρα και 20 λεπτά, καταλήγει στην πανέμορφη παραλία του Μικρού Μουρτιά. Βατή διαδρομή με ωραία θέα προς την θάλασσα.
Μονοπάτι 2: Χώρα - Κορυφή Καλόβουλος
Κοπιαστική (180μ. υψομετρική διαφορά) αλλά ταυτόχρονα απολαυστική ανάβαση στην κορυφή Καλόβουλος, δυτικά της Χώρας. Το μονοπάτι δύο (2) είναι βατό, καλά σηματοδοτημένο και ευδιάκριτο. Από την χώρα ακολουθούμε την κατεύθυνση προς Μικρό Μουρτιά (μετά το Κοιμητήριο του οικισμού) και στην αρχή του δρόμου θα δούμε στα δεξιά μας πινακίδα με ένδειξη προς Καλόβουλο. Η συνολική διαδρομή είναι 1.600 μέτρα και ο χρόνος που θα κάνετε είναι λιγότερο από 45'. Από τα μισά της διαδρομής και μετά η πανοραμική θέα προς την Χώρα, πίσω σας, είναι πανέμορφη. Μόλις φθάσετε σε ένα πέτρινο χάλασμα, μην σταματήσετε, ακολουθείστε δεξιά τα κόκκινα σημάδια, για άλλα 100 μέτρα για να φθάσετε στην κορυφή (325μ). Εκεί θα βρείτε και το χαρακτηριστικό τριγωνομετρικό τσιμεντένιο κολωνάκι. Λίγο χαμηλότερα, στα αριστερά σας (δυτικά), υπάρχει ξύλινο κιόσκι (από τα πολλά που έχουν στηθεί στο νησί) με πανέμορφη θέα προς τα δυτικά και την Σκόπελο. Καλύτερη ώρα ανάβασης, 1 ώρα πριν την δύση.
Μονοπάτι 3: Χώρα - Παραλία Βρυσίτσα
Η παραλία της Βρυσίτσας βρίσκεται στο ΝΔ τμήμα του νησιού βόρεια της Χώρας. Θα φθάσουμε από χωματόδρομο 1.500 μέτρων που ξεκινά ακριβώς μετά τ΄αλώνια. Στα τελευταία 150 μέτρα του ο δρόμος δεν είναι σε καλή κατάσταση και χρειάζεται προσοχή. Η παραλία είναι ήσυχη με σκουρόχρωμη άμμο και βότσαλο αλλά αρκετά παραμελημένη και όχι τόσο καθαρή. Στην παραλία οδηγεί και το μονοπάτι τρία (3), που ξεκινά από την Χώρα κάτω από την βίλα Αλώνια. Το μονοπάτι είναι στην αρχή δύσβατο (μιάς και δεν χρησιμοποιείται συχνά και έχει κλείσει από την βλάστηση σε ορισμένα του σημεία) προχωρά για περίπου 500 μέτρα και συναντά τον χωματόδρομο που έρχεται από την χώρα για να καταλήξει σε άλλα 300 μέτρα στην παραλία. Σύνολο 25 λεπτά.
Το μονοπάτι 4, ακολουθεί την διαδρομή του παλιού καλντεριμιού (το οποίο σώζεται σε αρκετά σημεία της διαδρομής) που ένωνε το Πατητήρι με την Χώρα. Η διαδρομή αν και ανηφορική είναι εύκολη, ευχάριστη και καλά σηματοδοτημένη με πινακίδες που δείχνουν προς Χώρα ή Πατητήρι (αν κινείσθε αντίστροφα). Συνολικό μήκος διαδρομής 2.400 μέτρα και χρόνος 50'-60'.
Μονοπάτι 5: Ράχες - Άγιοι Ανάργυροι
Μονοπάτι 4.500 μέτρων, βατό, που ξεκινά από την περιοχή Ράχες, ΒΔ της Μηλιάς, φτάνει μέχρι τις παραλίες Τουρκονέρι και Μεγάλη Αμμο, ενώ ένα δεύτερο σκέλος του, στο ύψος της νοτιότερης παραλίας στο Τουρκονέρι, ανηφορίζει αριστερά προς την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, με την πανέμορφη θέα ειδικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Σύνολο 120 λεπτά.
Μονοπάτι 6: Άγιος Κωνσταντίνος - Μεγάλο Χωράφι
Κινούμενοι βόρεια στον κεντρικό δρόμο του νησιού που καταλήγει στον Γέρακα και 100 μέτρα πρίν την δεξιά διασταύρωση προς Στενή Βάλα, θα δούμε στα αριστερά μας να φεύγει κατηφορικός χωματόδρομος. Ο δρόμος αυτός προχωρά βόρεια για 900 μέτρα και καταλήγει στον χωματόδρομο - μονοπάτι έξι που κατευθύνεται προς το Μεγάλο Χωράφι, την Κόκκινη Αγκόρτζα και τον Άγιο Κωνσταντίνο. Από το σημείο της συνάντησης των δύο δρόμων το Μεγάλο Χωράφι βρίσκεται στα 1.300 μέτρα (σύνολο 50 λεπτά), και από εκεί ο Άγιος Κωνσταντίνος άλλα 3.500 μέτρα βορειότερα. Το Μεγάλο Χωράφι είναι αφετηρία τεσσάρων μονοπατιών (έξι, επτά, οκτώ και δεκατέσσερα).
Μονοπάτι 7: Μεγάλο Χωράφι - Μακρύς Κάβος
Προχωρώντας 2.900 μέτρα, στον χωματόδρομο από τις Ράχες, από το σημείο της διακλάδωσης προς Μεγάλο Άμμο ή Μεγάλο Χωράφι, και 1.100 μέτρα από το σημείο που συναντήσαμε το μονοπάτι οκτώ (ανάμεσα στον Χονδρό και τον Μακρύ Κάβο), θα δούμε στα δεξιά μας πινακίδα προς Μεγάλο Χωράφι, και το ξεκίνημα του μονοπατιού επτά (7) να χάνεται μέσα στο πυκνό πευκόδασος. Το μήκος του μονοπατιού είναι περίπου 2χλμ., και σε σημεία του δύσβατο λόγω της πυκνής βλάστησης και των πεσμένων δένδρων αλλά και της στενότητάς του σε ορισμένα σημεία. Λόγω της υψομετρικής διαφοράς (95 μέτρα στο σημείο εδώ), το μονοπάτι είναι προτιμότερο να το διασχίσετε ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωράφι (350 μέτρα).
Μονοπάτι 8: Μεγάλο Χωράφι - Καστράκι
Προχωρώντας 1.800 μέτρα, στον χωματόδρομο από τις Ράχες, από το σημείο της διακλάδωσης προς Μεγάλο Άμμο ή Μεγάλο Χωράφι, θα δούμε στα δεξιά μας ένα από τα χαρακτηριστικά ξύλινα κιόσκια του νησιού. Δίπλα στο κιόσκι διακρίνεται η έναρξη του μονοπατιού οκτώ (8), και πινακίδες με την ένδειξη προς Μεγάλο Χωράφι. Το μήκος του μονοπατιού είναι περίπου 2χλμ. (σε χρόνο 50'-60'), και σε σημεία του δύσβατο λόγω της πυκνής βλάστησης και των πεσμένων δένδρων. Στα πρώτα 500 μέτρα, στα αριστερά μας μπορούμε να διακρίνουμε ερείπια παλιών οχυρώσεων, εκ των οποίων η περιοχή εκεί πήρε το όνομα Καστράκι. Λόγω της υψομετρικής διαφοράς (90 μέτρα στο σημείο εδώ), το μονοπάτι είναι προτιμότερο να το διασχίσετε ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωράφι (350 μέτρα).
Κινούμενοι βόρεια στον κεντρικό δρόμο του νησιού που καταλήγει στον Γέρακα και 800 μέτρα πρίν την δεξιά διασταύρωση προς Καλαμάκια και Άγιο Δημήτριο, στην περιοχή Ρέματα, θα δούμε στα δεξιά του δρόμου πινακίδα μονοπατιού και το χαρακτηριστικό κίτρινο σηματάκι με τον αριθμό εννέα (9). Από εδώ ξεκινά το, σχετικά βατό, μονοπάτι 9, που κατηφορίζει, στην αρχή μέσα από πυκνή βλάστηση, προς τον οικισμό Ισώματα και μετά προς την λευκή παραλία του Λεφτού Γιαλού. Συνολικό μήκος διαδρομής 2.200 μέτρα και εκτιμώμενος χρόνος 45'.
Μονοπάτι 10: Ισώματα - Άγιος Πέτρος
Κινούμενοι βόρεια στον κεντρικό δρόμο του νησιού που καταλήγει στον Γέρακα, στρίβουμε προς Στενή Βάλα (ακριβώς στα 3 χιλιόμετρα από την διασταύρωση προς Χρυσή Μηλιά). Αφού στρίψουμε στα 300 μέτρα θα δούμε να φεύγει δεξιά μας χωματόδρομος ενώ ευθεία συνεχίζει ο αμαξιτός δρόμος προς Στενή Βάλα. Εμείς επιλέγουμε να στρίψουμε δεξιά στον βατό χωματόδρομο για να φθάσουμε στην Στενή Βάλα κάνοντας έναν ενδιαφέροντα κύκλο, περνώντας από την περιοχή Ισώματα ή Ισιώματα (που είναι όσο επίπεδη χρειάζεται για να δικαιολογήσει το όνομά της), με τα λίγα σπίτια, συναντώντας το μονοπάτι 10 και επισκεπτόμενοι τον Άγιο Πέτρο, με την όμορφη παραλία του, πρίν καταλήξουμε στην Στενή Βάλα. Εδώ ένα τμήμα του μονοπατιού 10 το οποίο μαζί με το μονοπάτι 9 (που ξεκινά από τα Ρέματα) εξερευνά την περιοχή Ρέματα - Ισώματα - Άγιος Πέτρος. Το μονοπάτι δέκα είναι πολύ σύντομο (1.000 μέτρα) και εύκολο και συνδέει τα Ισώματα με τον Άγιο Πέτρο.
Μονοπάτι 11: Καστανόρεμα - Άγιος Δημήτριος
Από την παραλία του Αγίου Δημητρίου ανηφορίζουμε τον αμαξιτό δρόμο αλλά αντί να κάνουμε αριστερά στον δρόμο της επιστροφής, στρίβουμε δεξιά στον χωματόδρομο. Προχωράμε για 300 μέτρα και θα δούμε αριστερά μας το κίτρινο σήμα του μονοπατιού 11, και ένα κακοτράχαλο μονοπάτι να σκαρφαλώνει απότομα πάνω στον βράχο σε κτιστά σκαλάκια. Το μονοπάτι ξεκινά από την υδατοδεξαμενή, λίγα μέτρα πρίν το φράγμα, και κινείται νότια για 1.500 μέτρα μέχρι να καταλήξει εδώ. Είναι κατηφορικό και βατό και προσφέρει πολύ όμορφη θέα προς την θάλασσα και την νήσο Περιστέρα.
Μονοπάτι 12: Άγιος Γεώργιος - Άγιος Κωνσταντίνος
Κινούμενοι βόρεια στον κεντρικό δρόμο του νησιού που καταλήγει στον Γέρακα και 900 μέτρα πρίν την δεξιά διασταύρωση προς την τεχνητή λίμνη του νησιού, θα δούμε στο αριστερό μας χέρι ένα πλάτωμα με ένα κιόσκι (με όμορφη θέα προς την Περιστέρα απέναντι) και λίγα μέτρα μετά την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Στα δυτικά, θα δούμε να ξεκινά φαρδύ ανηφορικό μονοπάτι με πινακίδα προς Μεγάλο Χωράφι. Το μονοπάτι αυτό κινείται νοτιο-δυτικά για 2.700 μέτρα και καταλήγει στον χωματόδρομο που τερματίζει 100 μέτρα μετά στην θέση Ψηλή Ράχη. Αν από εδώ κινηθείτε νότια θα πάρετε το μονοπάτι έξι (6) που σε 3.000 μέτρα θα σας βγάλει στο Μεγάλο Χωράφι. Εκτιμώμενος χρόνος της βατής διαδρομής 75'.
Μονοπάτι 13: Μελεγάκια - Άγιος Κωνσταντίνος
Στον Άγιο Κωνσταντίνο, στην Ψηλή Ράχη, θα μας οδηγήσει το μονοπάτι δεκατρία (13). Το μονοπάτι, από το σημείο που ξεκινά, κινείται ΒΑ, περνά από τον Άγιο Κωνσταντίνο, τα Ξούρια και καταλήγει στα Μελεγάκια (σε 3.600 μέτρα). Η απόσταση μέχρι το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου είναι 600 μέτρα και πρακτικά πρόκειται για μέτριο έως κακό, σε σημεία, χωματόδρομο και όχι για μονοπάτι.
Μονοπάτι 14: Μεγάλο Χωράφι - Παραλία Αγάλου Λάκκα
Προχωρώντας 4.500 μέτρα, στον χωματόδρομο από τις Ράχες, από το σημείο της διακλάδωσης προς Μεγάλο Άμμο ή Μεγάλο Χωράφι, και 1.600 μέτρα από το σημείο που συναντήσαμε το μονοπάτι επτά (έχοντας δυτικά μας την παραλία Αγάλου Λάκκα), θα δούμε στα δεξιά μας πινακίδα προς Μεγάλο Χωράφι, και το ξεκίνημα του μονοπατιού δεκατέσσερα (14). Το μήκος του μονοπατιού είναι περίπου 2χλμ., και σε αντίθεση με τα μονοπάτια επτά και οκτώ πιό βατό και ανοικτό από βλάστηση. Λόγω της υψομετρικής διαφοράς (27 μέτρα στο σημείο εδώ), το μονοπάτι είναι προτιμότερο να το διασχίσετε ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωράφι (350 μέτρα).
Μονοπάτι 15: Καστανόρεμα - Παραλία Στροβίλι - Παραλία Μουρτίτσα
Πίσω από το κτίριο του φράγματος της υδατοδεξαμενής, ξεκινά το μονοπάτι δεκαπέντε (15) που διασχίζει το φαράγγι του Καστανορέματος για να καταλήξει σε περίπου 3.5 χλμ. και 100' απαιτητικού περπατήματος στην παραλία Στροβίλι. Το δυσκολότερο από τα 16 μονοπάτια του νησιού.
Μονοπάτι 16: Μικρός Μουρτιάς - Κόκκινο Ακωρτήριο
Το μονοπάτι δέκα έξι (16) ξεκινά από την παραλία του Μικρού Μουρτιά, κινείται κατά μήκος της ακτογραμμής και προς το ΝΔ άκρο του νησιού και καταλήγει στο ακρωτήρι Κόκκινο και τον όμορφο φάρο του. Η διαδρομή αν και μοιάζει εύκολη θέλει προσοχή τόσο γιατί σε ορισμένα σημεία το μονοπάτι χάνεται εύκολα και μπορεί να μπλέξετε στην βλάστηση όσο και γιατί φθάνοντας θα πρέπει να διασχίσετε προσεκτικά τα κατάλευκα κοφτερά βράχια για να φθάσετε στον φάρο (γι΄αυτό και τα 1.000 μέτρα θα τα κάνετε περίπου σε 25'-30'). Βέβαια το τελικό αποτέλεσμα θα σας ανταμείψει με την ομορφιά που θα σας χαρίσει, εικόνες που θα θυμόσαστε για μια ζωή (καλύτερη ώρα λίγο πρίν την δύση, έτσι ώστε να προλάβετε να γυρίσετε στον Μικρό Μουρτιά πρίν σκοτεινιάσει).
