Κερκίνη: Φύση, ιστορία και λιβάδια
Μια εύφορη πεδιάδα, ένα πανύψηλο βουνό, ένα μακρύ ποτάμι και μια ευεργετική λίμνη: αυτό είναι το σκηνικό στα βορειοδυτικά του νομού Σερρών, στην περιοχή γύρω από τη λίμνη Κερκίνη. Η οργιαστική φύση συνοδεύεται από γραφικά χωριά, ιστορικές τοποθεσίες και ήπιες, εναλλακτικές τουριστικές υποδομές.
Κείμενο: Λίνα Καπετάνιου
Όλα ξεκίνησαν το 1932 όταν αποφασίστηκε η κατασκευή φράγματος στα νερά του Στρυμόνα ποταμού. Τα κίνητρα της απόφασης ήταν κυρίως οικονομικά: τα χωράφια του κάμπου των Σερρών έπρεπε να αρδεύονται με φυσικούς πόρους και χωρίς μεγάλα κόστη. Ο ποταμός Στρυμόνας πηγάζει στα βουνά της Βουλγαρίας και αφού διασχίσει μια μεγάλη διαδρομή στο νομό Σερρών, χύνεται στο Στρυμονικό Κόλπο.
Η κατασκευή του φράγματος στο ύψος του χωριού Λιθότοπος το 1932 είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της λίμνης Κερκίνης. Γρήγορα, η λίμνη μετατράπηκε σε ένα σημαντικό τόπο για τη χλωρίδα και την πανίδα της ευρύτερης περιοχής. Αποδημητικά πουλιά, μεγάλα θηλαστικά και ψάρια κάθε είδους έγιναν οι μόνιμοι κάτοικοι της λίμνης και του περιβάλλοντος χώρου. Η λίμνη έδωσε φυσικά μεγάλη ώθηση και στις ασχολίες των ντόπιων, τόσο λόγω της άρδευσης των χωραφιών όσο και με την κτηνοτροφία και την αλιεία που αναπτύχθηκαν γύρω από αυτήν. Λίγα μόλις χιλιόμετρα βόρεια της λίμνης, ο ορεινός όγκος του Μπέλες (ή Κερκίνη όπως είναι η επίσημη ονομασία του) προσέφερε ήδη καταφύγιο σε ζώα αλλά λειτουργούσε και ως το φυσικό σύνορο ανάμεσα στις δύο χώρες, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία.
Η τουριστική ανάπτυξη στη λίμνη Κερκίνη
Το 1982 η αύξηση της στάθμης της λίμνης Κερκίνης λόγω των φερτών υλικών του Στρυμόνα, δημιούργησε την απαίτηση για την κατασκευή νέου φράγματος στο ίδιο σημείο. Ήδη, η περιοχή είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή στους φυσιολάτρες αλλά και σε πολλούς επιστήμονες, οι οποίοι επισκέπτονταν την περιοχή για μελέτη και παρατήρηση. Η εξάπλωση της δραστηριότητας του birdwatching (παρατήρηση πουλιών) έφερε στη λίμνη πολλούς επισκέπτες, κυρίως από τις χώρες της Ευρώπης. Τότε γεννήθηκε και η ανάγκη για κάποιες βασικές υποδομές, όπως ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες.
Τα χωριά Λιθότοπος και Κερκίνη ήταν τα πρώτα που ανταποκρίθηκαν σε αυτές τις ανάγκες, όντας τα πιο κοντινά στη λίμνη Κερκίνη. Από τη δεκαετία του 1990 όμως και μετά, όταν η περιοχή άρχισε να αποκτά φανατικούς φίλους και εντός Ελλάδας, τα χωριά γνώρισαν μεγάλη άνθηση και οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με όλες τις πλευρές του τουρισμού: ξενώνες και εστιατόρια με ντόπιο φαγητό, προσφορά δραστηριότητων όπως κανό στη λίμνη, ιππασία και πεζοπορίες.
Σήμερα η λίμνη Κερκίνη και το Εθνικό Πάρκο που ιδρύθηκε το 2006, προστατεύονται με ελληνικές και διεθνείς συνθήκες. Ο υδροβιότοπος, το φράγμα, οι όχθες της λίμνης είναι όλες περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος που προσελκύουν πολλούς επισκέπτες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η βόλτα στα χωριά του κάμπου των Σερρών με τα σαν ζωγραφισμένα χωράφια σε διαφορετικές αποχρώσεις του πράσινου, του καφέ και του χρυσαφένιου. Εννοείται ότι η καλύτερη εποχή για εξόρμηση στην περιοχή είναι η άνοιξη.
Γραφικά χωριά και ιστορικά οχυρά
Βόρεια της λίμνης Κερκίνης και κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, οι επισκέπτες θα συναντήσουν γραφικά χωριά, χτισμένα αμφιθεατρικά στους πρόποδες του βουνού Μπέλες. Πιο γνωστά είναι τα Άνω Πορόια, τα οποία είναι κυριολεκτικά πνιγμένα στο πράσινο και γεμάτα τρεχούμενα γάργαρα νερά. Την ίδια περίπου εικόνα θα συναντήσετε και στο χωριό Νέο Πετρίτσι, το οποίο φημίζεται για την κοιλάδα του ρέματος Σουλτανίτσας, μια δροσερή και καταπράσινη όαση, η οποία βρίσκεται λίγο πάνω από το χωριό.
Εντυπωσιασμένος θα φύγει ο επισκέπτης και από την επίσκεψη στα οχυρά του όρους Μπέλες. Όλο το βουνό είναι σκαμμένο κατά μήκος, αφού επί Μεταξά επιλέχθηκε να φτιαχτεί μια οχυρωματική γραμμή στα σύνορα Ελλάδας Βουλγαρίας, αντίστοιχη με τη γραμμή Μαζινό της Γαλλίας. Η γραμμή Μεταξά, που αποτελεί το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο στη νεότερη ελληνική ιστορία, είχε σκοπό την άμυνα της Ελλάδας σε περίπτωση εισβολής κατά τον επικείμενο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η γραμμή κάλυπτε περίπου 155 χιλιόμετρα και αποτελούνταν από υπόγειες σήραγγες μεγάλου μήκους και από 21 οχυρά. Το πιο γνωστό και ιστορικό είναι το οχυρό Ρούπελ κοντά στο συνοριακό σταθμό Προμαχώνα. Το οχυρό είναι επισκέψιμο και λειτουργεί με την ευθύνη του ελληνικού στρατού. Άλλο γνωστό οχυρό είναι αυτό του Ιστίμπεη πάνω από το χωριό Νέο Πετρίτσι.
Ιαματικές Πηγές
Κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία, δύο χωριά φημίζονται για τις ιαματικές πηγές τους: το Άγκιστρο και τα Λουτρά Σιδηροκάστρου. Το καυτό νερό πηγάζει από τα έγκατα της γης και θεωρείται ευεργετικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι εγκαταστάσεις στο Άγκιστρο είναι ανοιχτές 24 ώρες το 24ωρο, δίνοντας την ευκαιρία και για βραδινές εκδρομές, ενώ στα Λουτρά στο Σιδηρόκαστρο υπάρχουν πολλές επιλογές για τον επισκέπτη.
