Μονές του Μεγάλου Σπηλαίου και της Αγίας Λαύρας
Εκατέρωθεν της πόλης των Καλαβρύτων βρίσκονται οι δύο ιστορικές μονές των Μεγάλου Σπηλαίου (10χλμ. βορειανατολικά) και της Αγίας Λαύρας (5χλμ. νοτιοδυτικά).
Το Μέγα Σπήλαιο είναι μία από τις ιστορικότερες Μονές της Ελλάδας, χτίσθηκε το 362 μ.χ. από τους Αγιους Πατέρες Συμεών και Θεόδωρο, στο σημείο που τους υπέδειξαν (σε κοινό τους όνειρο, στην Πλατανιώτισσα) ο πρωτόκλητος Ανδρέας και ο Ευαγγελιστής Λουκάς ότι θα βρούν την εικόνα της Θεοτόκου.
Σχεδόν όλοι επισκέπτονται το σημαντικό αυτό μοναστήρι της Ορθοδοξίας. Αυτό που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν είναι ότι κοντά στο Μοναστήρι υπάρχουν δύο πολύ σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος. Από το μονοπάτι που φεύγει αριστερά από την είσοδο στο κοιμητήριο του Μεγάλου Σπηλαίου (οι Αγιοι Πάντες), μπορούμε να επισκεφθούμε την θέση με τον Σταυρό, στην μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς μοναχών, και πιό ψηλά το φρούριο (κάστρο).
Από το σημείο του μεγάλου Λευκού Σταυρού, εκτελέσθηκαν κατακρημνισθέντες, από τους Γερμανούς, στις 8/12/1943, 25 ιερομόναχοι, υπάλληλοι και επισκέπτες της Μονής. Λίγες μέρες μετά στις 13/12, τα Καλάβρυτα θρήνησαν το δικό τους Ολοκαύτωμα.
Για να επισκεφθούμε το Κάστρο, ακολουθούμε το μονοπάτι προς τον τόπο εκτέλεσης του Μ. Σπηλαίου, και στο 1/3 της διαδρομής, φεύγει αριστερά μας ανηφορικό μονοπάτι που μας ανεβάζει, σε 15', στα 1.050 μέτρα και σε επιβλητικό κτίριο με την ονομασία Κάστρο ή Φρούριο. Πανέμορφη από εδώ ψηλά η θέα προς το φαράγγι του Βουραικού.
Αλλη μία από τις ιστορικότερες Ελληνικές Μονές, είναι η Μονή της Αγίας Λαύρας, επίσημος τόπος έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης. Η Μονή οικοδομήθηκε το 961μ.χ. δυτικότερα της σημερινής στην θέση παλιομονάστηρο. Γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής συγκεντρώνοντας κάποια στιγμή έως και 960 μοναχούς.
Αξίζει να επισκεφθείτε το παλιομονάστηρο. Βρίσκεται λιγότερο από 1.000 μέτρα ΝΔ της σημερινής τοποθεσίας της Μονής, και εδώ κτίσθηκε το 961 μ.χ. το πρώτο καθολικό της σε στόμιο σπηλιάς. Διασώζονται στο εξωτερικό του δύο σειρές τοιχογραφιών. Φτάνουμε από σύντομο μονοπάτι 5' (βλ. χάρτη).
