Βάτικα (Βοίες): Ενας ανεξερεύνητος θησαυρός στην Νοτιανατολική Λακωνία
Αν αναζητάτε στις διακοπές σας την αυθεντικότητα, την ηρεμία, την απλότητα και την εξερεύνηση σε συνδυασμό με την φυσική ζωή, τότε η νοτιοανατολική χερσόνησος της Λακωνίας, η Δημοτική Ενότητα Βοιών, περισσότερη γνωστή ως Βάτικα, είναι ο ιδανικός σας προορισμός. Αν μέσα σε αυτά βάλετε και την ποιότητα της διαμονής και της εστίασης, με αυθεντικές τοπικές γεύσεις και καλά καταλύματα, σε απόλυτα προσιτές τιμές, τότε ο συνδυασμός αυτός ίσως γίνεται ο βέλτιστος.
Τόπος με ιστορία που ξεκινά από την δεύτερη χιλιετία π.χ., με την σημερινή πρωτεύουσά του, την Νεάπολη, χτισμένη στην περιοχή όπου υπήρχαν οι αρχαίες Βοίες. Δεκατρείς κοινότητες και τριάντα επτά χωριά και οικισμοί με 7.700 κατοίκους, σε μία έκταση λίγο μικρότερη από τα γειτονικά Κύθηρα, συνθέτουν την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής. Μέρη άλλα ήπια ορεινά και άλλα παραθαλάσσια, σε πλούσια βλάστηση, κυρίως ελιών (στην περιοχή παράγεται υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο), με μικρές μεταξύ τους αποστάσεις. Μέρη που αν και στεριανά έχουν έντονο το νησιώτικο χρώμα, όπως το πανέμορφο χωριό Βελανίδια, ή οι παράλιοι οικισμοί του Προφήτη Ηλία, του Κόρακα και της Παναγίας.
Ο παλαιότερος μεγάλος οικισμός της περιοχής ήταν το χωριό Φαρακλό. Μεγάλο χωριό με σημαντική ιστορία στέκεται πάνω από τον κάμπο των Βατίκων ΝΑ από το Μεσοχώρι, με πανέμορφη θέα προς τον Λακωνικό κόλπο. Το χωριό κτίσθηκε από Ενετούς τον 15ο αιώνα και επί Τουρκοκρατίας ήταν η πρωτεύουσα της περιοχής, ενώ μετά την Επανάσταση ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του τότε Δήμου Μαλέων. Ξεκινώντας από το Φαρακλό και κατεβαίνοντας προς τον κάμπο, υπάρχουν διάσπαρτα στην περιοχή ερείπια από αρκετές βυζαντινές (όπως του Αγίου Ευστρατίου, του Αγίου Νίκωνος και του Αγίου Κωσταντίνου) και μεταβυζαντινές εκκλησίτσες που μαρτυρούν την ιστορία του οικισμού.
Αν ανηφορίσουμε πάνω από το Φαρακλό, στην κορυφή του Προφήτη Ηλία με τις κεραίες, θα απολαύσουμε την υπέροχη θέα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα και θα διακρίνουμε όλη την γεωγραφία της περιοχής, από την Νεάπολη, την Ελαφόνησο και τα Κύθηρα δυτικά, τον Κάβο Μαλιά νότια, τον βράχο της Μονεμβασιάς στο βάθος βόρεια, και το απέραντο Μυρτώον πέλαγος ανατολικά. Η κορυφή του Προφήτη Ηλία στα 740 μέτρα είναι μία από τις ψηλότερες στις Βοίες (η ψηλότερη νοτιότερα στο όρος Κριθίνας στα 794 μέτρα).
Από το βορειοδυτικό παράλιο άκρο της περιοχής στον Μαραθιά, κάτω από τον Πύργο του Φονιά, μέχρι το τελευταίο βορειοανατολικό στο γραφικό ψαροχώρι της Παναγιάς στον όρμο Καμήλι, καταγράψαμε περισσότερες από εκατό πολύ όμορφες παραλίες, οι περισσότερες αμμουδιές, με λίγο ή και καθόλου κόσμο, σε υπέροχα καταγάλανα νερά. Λίγες όμως εικόνες θαλάσσιων τοπίων υπάρχουν στην Ελλάδα, σαν το τοπίο στην παραλία της Αγίας Μαρίνας με το απολιθωμένο φοινικόδασος της παράλιας ζώνης του Αγίου Νικολάου (που συμπεριλαμβάνεται στον Άτλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου), και μόνο γι΄αυτό αξίζει κανείς να επισκεφθεί την περιοχή.
Η περιοχή των Βατίκων, είναι μία από τις αναπτυγμένες ως προς το δίκτυο μονοπατιών τους. Οι εναλλαγές ορεινών, ημιορεινών και θαλάσσιων πεδίων αλλά και οι μικρές σχετικά αποστάσεις μεταξύ των χωριών και των πολλών σημείων ενδιαφέροντος της περιοχής δημιουργούν ένα ιδανικό πεζοπορικό δίκτυο για εξερεύνηση. Μέρος των μονοπατιών μπορείτε να τα καλύψετε με όχημα από σχετικά βατούς χωματόδρομους και έτσι να συντομέψετε της διαδρομή τους. Το ομορφότερο μονοπάτι, κατά την γνώμη μας, είναι το μονοπάτι προς τα Μοναστήρια του Κάβου Μαλιά, την Αγία Ειρήνη και τον Αγιο Γεώργιο. Τα μονοπάτια είναι σηματοδοτημένα με κόκκινα ταμπελάκια, έχουν κωδικό (Δn) και ενδείξεις απόστασης και μέσου χρόνου.
Η επίσκεψη όμως στον Φάρο του Κάβου Μαλιά έχει μία άλλη συναισθηματική βαρύτητα, ιδιαίτερα για τους παλαιότερους. Ναυτικές ιστορίες τρόμου συνόδευαν την φήμη του ακρωτηρίου του Κάβου Μαλιά καθώς πολλά πλοία ναυάγησαν στην προσπάθειά τους να τον περάσουν (εξ' ού και το προσωνύμιο Ξυλοχάφτης). Αλλωστε ο Στράβων είχε αναφέρει την εξής παροιμία των αρχαίων Ελήνων: «Μαλέαν δε κάμψας, επιλάθου των οίκαδε» (δηλ. αν αποφασίσεις να περάσεις τον Μαλέα ξέχνα πως έχεις οικογένεια). Η κατασκευή φάρου στο σημείο αυτό θεωρήθηκε σημαντικής σπουδαίοτητας για την ασφάλεια του περάσματος, και το 1860 ξεκίνησε η κατασκευή του πέτρινου φάρου η οποία ολοκληρώθηκε το 1883. Μονοπάτι 3.500 μέτρων θα μας οδηγήσει στον ονομαστό φάρο που σήμερα έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο μνημείο.
Στις Βοίες θα επισκεφθούμε, λίγο μετά τις Ανω και Κάτω Καστανιές, και ένα από τα ομορφότερα σε διάκοσμο Ελληνικά Σπήλαια. Ξεχωρίζει κυρίως για την πυκνότητα των σταλακτιτών του, την μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλο Ελληνικό σπήλαιο. Το σπήλαιο ανακάλυψε στις αρχές του περασμένου αιώνα ένας βοσκός της περιοχής, αλλά μόλις το 1958 έγινε ευρύτερα γνωστό και εξερευνήθηκε. Εχει ηλικία μεγαλύτερη από 3εκ. έτη, έκταση 1.500 τ.μ. και το επισκεπτόμαστε σε μία διαδρομή 500 μέτρων. Ονομάζεται σπήλαιο του Αγίου Ανδρέα από το ομώνυμο μικρό βυζαντινό εκκλησάκι που βρίσκεται κοντά στο Σπήλαιο.
Ολα αυτά και πολλά περισσότερα, μπορείτε να γνωρίσετε, να εξερευνήσετε και να ζήσετε από κοντά με την επίσκεψή σας στον ευλογημένο αυτόν τόπο, σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Με την κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου που θα συνδέει Τρίπολη – Σπάρτη και Μολάους, θα είναι σύντομα εφικτή η επίσκεψή σας από την Αθήνα ακόμη και για ένα ειδυλλιακό τριήμερο.
