Τα Μονοπάτια της Ηρακλειάς
Η Ηρακλειά μαζί με την Δονούσα έχουν το καλύτερο σηματοδοτημένο δίκτυο κοινοτικών μονοπατιών των Μικρών Κυκλάδων. Το άγριο και πανέμορφο τοπίο της θα το γνωρίσετε καλύτερα και θα το απολαύσετε διασχίζοντας ένα πρότυπο δίκτυο από οκτώ βασικά σηματοδοτημένα μονοπάτια, συνολικού μήκους 16 χιλιομέτρων, που αποτελούν τον καλύτερο τρόπο για να γνωρίσει κανείς όλες τις ομορφιές του νησιού και αξίζει να τα περπατήσετε. Επιπλέον, πέρα από τα βασικά σηματοδοτημένα, στην διαδρομή τους μπορείτε να αυτοσχεδιάσετε, πάντα με προσοχή και με την βοήθεια του χάρτη, και να εξερευνήσετε και άλλα σημεία του νησιού.
Μόλις φτάσετε λοιπόν, ζητήστε στο Super Market, στον Αγιο Γεώργιο, τον πολύ καλό και ενημερωμένο χάρτη, της www.terrainmaps.gr, του νησιού με όλα τα μονοπάτια του (κόστος μόνο 3 ευρώ) και ξεκινήστε την εξερεύνηση! Το νησί περπατιέται ολόκληρο σε 3-4 μέρες.
Στην συνέχεια παρουσιάζουμε συνοπτικά τα βασικά τμήματα των μονοπατιών αυτών όπως τα γνωρίσαμε από κοντά και τα περπατήσαμε.
Μονοπάτι 1: Οικισμός Παναγιάς – Κορυφή Πάπα: Το μονοπάτι ένα (1) ξεκινά από την υδατοδεξαμενή που βρίσκεται 200μ. ΝΔ του οικισμού της Παναγιάς και καταλήγει στην κορυφή του Πάπα (στα 420μ.), την ψηλότερη του νησιού. Η συνολική απόσταση του μονοπατιού είναι 1.800 μέτρα και η μέγιστη υψομετρική του διαφορά 190μ. (ξεκινάμε από τα 230μ. και καταλήγουμε στα 420μ.). Συνολική διάρκεια διαδρομής, χωρίς στάσεις, 30'-40'. Δυσκολία, μέτρια, όλο ανηφορικό στο πήγαινε και όλο κατηφορικό στο έλα. Πανέμορφη η θέα σε όλη την διάρκεια της διαδρομής μέχρι την κορυφή, όπου θα βρούμε το χαρακτηριστικό τσιμεντένιο κολωνάκι της ΓΥΣ με το τριγωνομετρικό σημείο. Βόρεια μας, η νότια πλευρά της Νάξου, ΒΑ μας οι υπόλοιπες Μικρές Κυκλάδες αραδιασμένες σε μία ευθεία, ΝΑ στο βάθος η Αμοργός και δυτικά μας η Ιος. Το απέραντο γαλάζιο στον απόλυτο ορισμό του. Κατεβαίνοντας στον γυρισμό θα δούμε από ψηλά στα ανατολικά μας το όμορφο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία.
Μονοπάτι 2: Οικισμός Παναγιάς - Δυτικά όρμου Μέριχα: Το μονοπάτι δύο (2) ξεκινά κάτω από την υδατοδεξαμενή του οικισμού της Παναγιάς και καταλήγει πάνω από την δυτική άκρη του όρμου του Μέριχα. Η συνολική απόσταση του μονοπατιού είναι 1.600 μέτρα και η μέγιστη υψομετρική του διαφορά 60μ. (ξεκινάμε από τα 230μ. και καταλήγουμε στα 290μ.). Συνολική διάρκεια διαδρομής, χωρίς στάσεις, 30', προσβασιμότητα εύκολη. Στα 500 περίπου μέτρα από την έναρξη, πινακίδα στα δεξιά και λιθόστρωτα σκαλοπάτια σηματοδοτούν την έναρξη του μονοπατιού προς το ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Η κατάληξη του μονοπατιού δύο μας αποζημιώνει με την φοβερή θέα προς τον όρμο του Μέριχα με τα απόκρημνα κατακόρυφα βράχια, τους βράχους με τις σπηλιές από πάνω μας, καταφύγιο και αρπακτικών πτηνών, και φυσικά την γαλάζια απεραντοσύνη του Αιγαίου. Από εδώ θα διακρίνουμε αριστερά μας την παραλία Αμμούδι και δεξιά μας την παραλία του Ασπρου και Κόκκινου Μώλου.
Μονοπάτι προς Προφήτη Ηλία Στο πολύ όμορφο κυανόλευκο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία 1.100μ. νότια του οικισμού της Παναγιάς, θα φθάσουμε ακολουθώντας αρχικά το μονοπάτι δύο (2) που ξεκινά κάτω από την υδατοδεξαμενή και στην συνέχεια, στα 500μ., ανηφορίζοντας δεξιά (υπάρχει σχετική σήμανση) για άλλα 400μ. Εναλλακτικά αν ανέβουμε από το μονοπάτι ένα (1) προς την κορυφή του Πάπα, θα δούμε το ξωκκλήσι στον γυρισμό στα ανατολικά δεξιά μας και μπορούμε να φθάσουμε εύκολα σε αυτό μέσα περνώντας από την χαμηλή βλάστηση (δεν υπάρχει συγκεκριμένο μονοπάτι). Ομορφη η θέα από εδώ (320μ.) προς τον οικισμό, και στο βάθος βόρεια προς την Νάξο και ΒΑ προς τις υπόλοιπες Μικρές Κυκλάδες.
Μονοπάτι προς Μέριχα στην θέση Φτερό: Το μονοπάτι προς την ανατολική πλευρά του όρμου του Μέριχα, στην θέση Φτερό, ξεκινά στα 700μ. δεξιά, του αμαξιτού δρόμου από την Παναγιά προς το Τουρκοπήγαδο. Εχει μήκος 1.100μ. και καταλήγει μετά από εύκολη πρόσβαση πάνω από το ανατολικό άκρο του όρμου του Μέριχα (στα 140μ.), με εκπληκτική θέα προς την παραλία Αμμούδι (προσβάσιμη μόνο από την θάλασσα) και τις απόκρημνες βραχώδεις ακτές του νησιού.
Μονοπάτι 3: Οικισμός Παναγιάς - Σπήλαιο Αγίου Ιωάννη: Το μονοπάτι τρία (3) είναι το πιό απαιτητικό αλλά και το πιό ενδιαφέρον του νησιού. Ξεκινά από το δυτικό τμήμα του οικισμού της Παναγιάς, πριν την εκκλησία των Εισοδίων, και καταλήγει στα σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη και την σπηλιά του Πολύφημου. Η συνολική απόσταση του μονοπατιού είναι 2.600 μέτρα και η μέγιστη υψομετρική του διαφορά 170μ. Συνολική διάρκεια διαδρομής, χωρίς στάσεις, 45', προσβασιμότητα μέτρια. Στα 1.300μ. φθάνουμε στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής, στα 270μ., στην θέση Σελάδι, όπου καταλήγει (από βόρεια) και το μονοπάτι τέσσερα (4) που ξεκινά από τον Αγιο Αθανάσιο. Το μονοπάτι τέσσερα (4) είναι και συντομότερο κατά 200μ. και έχει μικρότερη υψομετρική διαφορά (100μ. έναντι 135μ.) από το μονοπάτι τρία (3) μέχρι το σημείο συνάντησής τους στο Σελάδι.
Μονοπάτι 4: Αγιος Αθανάσιος – Σελάδι: Το μονοπάτι τέσσερα (4) ξεκινά από το τελευταίο σπίτι του σχεδόν έρημου οικισμού του Αγίου Αθανασίου. και ανεβαίνει νότια για 1.100 μέτρα στα 270μ. στην θέση Σελάδι (στις ΒΔ πλαγιές του Πάπα) όπου και συναντά το μονοπάτι τρία (3) που έρχεται από τα δυτικά και τον οικισμό της Παναγίας. Από το σημείο της συνάντησης και μετά ενώνεται με το μονοπάτι τρία (3) και μετά από 1.300μ. καταλήγει στο σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη και την σπηλιά του Πολύφημου.
Σελάδι - Συνάντηση μονοπατιών τρία (3) και τέσσερα (4): Στο Σελάδι, στα 270μ., στις ΒΔ πλαγιές του Πάπα, συναντιώνται τα μονοπάτια τρία (3) και τέσσερα (4) που στην συνέχεια συνεχίζουν μαζί, ως μονοπάτι τρία (3) για άλλα 1.300μ. και καταλήγουν στο σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη και την σπηλιά του Πολύφημου. Το μονοπάτι τρία (3) έρχεται από 1.300μ. δυτικά, ξεκινώντας από τον οικισμό της Παναγίας και το μονοπάτι τέσσερα (4), από 1.100μ. βόρεια, ξεκινώντας από τον έρημο σήμερα οικισμό του Αγίου Αθανασίου. Το σημείο συνάντησής τους είναι και το υψηλότερο (270μ.) της συγκεκριμένης πεζοπορικής διαδρομής.
Μονοπάτι 5: Σπήλαιο Αγίου Ιωάννη - Ορμος Αλιμνιάς: Το μονοπάτι πέντε (5) ξεκινά από το Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη, σαν συνέχεια του μονοπατιού τρία (3), και ακολουθεί πορεία 1.400μ. δυτικά, πάνω από τον όρμο της Αλιμνιάς στην θέση Αβέρο. Δεν έχει μεγάλες υψομετρικές διαφορές, από περίπου τα 90μ., που είναι το χαμηλότερο σημείο της διαδρομής λίγο μετά το Σπήλαιο, μέχρι τα 160μ. που είναι το υψηλότερο στην θέση Αλώνι (όπου δεξιά μας βρίσκεται ο όρμος της Αλιμνιάς και αριστερά μας του Καρβουνόλακκου). Διάρκεια πορείας 30', προσβασιμότητα σχετικά εύκολη.
Μονοπάτι προς Παραλία Αλιμνιάς: Από τα ψηλά του μονοπατιού πέντε (5) θα διακρίνουμε αριστέρα μας στο βάθος τον όρμο της Αλιμνιάς. Η πανέμορφη παραλία του, με το βυθισμένο Γερμανικό Υδροπλάνο, είναι δύσκολα προσβάσιμη από την ξηρά. Αν το επιχειρήσουμε θα το κάνουμε από το τέλος του μονοπατιού πέντε (5) στο σημείο με τα ερειπωμένα κτίσματα, ακολουθώντας το κατέβασμα της ρεματιάς. Η κατάβαση (και η ανάβαση μετά) δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη αλλά χρειάζεται προσοχή. Χρόνος 20'-25' λεπτά, υψομετρική διαφορά 110μ., απόσταση περίπου 500μ.
Μονοπάτι 6: Ορμος Αλιμνιάς, θέση Αβέρου - Αγιος Αθανάσιος: Το μονοπάτι έξι (6) ξεκινά από την θέση Αβέρου, πάνω από τον όρμο της Αλιμνιάς, σαν συνέχεια του μονοπατιού πέντε (5) και καταλήγει σε 3.300μ. στον Αγιο Αθανάσιο. Στα 1.000 μέτρα, από την έναρξή του, περνά δίπλα από τον όρμο και την παραλία της Βουρκαριάς και συνεχίζει παραλιακά ανηφορίζοντας για 1.400μ. βόρεια φθάνοντας στα 150μ. υψόμετρο, και στην συνέχεια στρίβει δεξιά ανατολικά, ανηφορίζει ακόμη μέχρι τα 210μ. και σε 900 μέτρα καταλήγει στον έρημο σήμερα οικισμό του Αγίου Αθανασίου. Μέτριας δυσκολίας, συνολικός χρόνος πορείας 75'.
Μονοπάτι 7: Αγιος Αθανάσιος - Αγιος Ιωάννης: Μονοπάτι που ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό και τον κύριο δρόμο που ενώνει τον Αγιο Γεώργιο με τον Αγιο Αθανάσιο. Ξεκινά από τον Αγιο Αθανάσιο και καταλήγει στο ξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη (εκεί που ξεκινά το μονοπάτι οκτώ προς την Βορεινή Σπηλιά). Βατό, χωρίς ιδιαίτερα σημεία ενδιαφέροντος, συνολικού μήκους 2.600μ. και μέγιστης υψομετρικής διαφοράς 100μ. Διάρκεια πορείας 45'.
Μονοπάτι 8: Αγιος Ιωάννης - Βορεινή Σπηλιά: Εύκολο και γραφικό μονοπάτι 1.300μ. που ξεκινά δυτικά από το ξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη και καταλήγει στον ορμίσκο και την όμορφη παραλία της Βορεινής Σπηλιάς. Το μονοπάτι είναι εύκολο και το ενδιαφέρον του τμήμα είναι τα τελευταία 300 μέτρα με την κατάληξη στην παραλία της Βορεινής Σπηλιάς. Μέγιστη υψομετρική διαφορά 30μ., διάρκεια διαδρομής 20'.
Μονοπάτι για Ξυλομπάτη: Μία σύντομη και όμορφη περιήγηση (ειδικά με λίγα μελτέμια, για να νοιώσουμε την δύναμη του αέρα και της θάλασσας) στο νησί είναι αν στο ύψος της εκκλησίας του Ταξιάρχη ακολουθήσουμε τον χωματόδρομο που φεύγει λίγο μετά δεξιά με κατεύθυνση δυτικά για περίπου 700μ. μέχρι να τερματίσει. Η περιοχή λέγεται Καβί, η Ξυλομπάτης και σχηματίζει μία μικρή χερσόνησο. Βάζοντας σημάδι το μοναδικό σπίτι που βρίσκεται πάνω από την θάλασσα περπατάμε πρώτα με κατεύθυνση δεξιά του σπιτιού και καταλήγουμε (300μ.) σε μία μικρή παραλίτσα γεμάτη σκουπίδια (βορεινή γάρ) στην θέση Φαρδύ Λιμενάρι, και μετά αριστερά (200μ.) και καταλήγουμε στον κολπίσκο Στενό Λιμενάρι.
Μονοπάτι προς Αγριομέλισσα: Ορμίσκος 15 λεπτά νότια από το λιμάνι της Ηρακλειάς με όμορφους σχηματισμούς βράχων και θαλάσσιων σπηλιών. Στην περιοχή μπορούμε να φθάσουμε και από μονοπάτι 700μ. που ξεκινά από το ανατολικό άκρο της παραλίας του Λιβαδιού.
