Περίπατος προς τις Σχολές
Η δεύτερη κλασσική παραλιακή βόλτα των Σπετσών είναι από το Ποσειδώνιο προς τις Σχολές (η πρώτη ήταν η αντίθετης κατεύθυνσης, ανατολική, προς το Παλιό Λιμάνι). Η συνολική διαδρομή μέχρι της Σχολές είναι 1.600 μέτρα.
Ευρισκόμενοι στο κέντρο της Ντάπιας (στα κανόνια), και πριν κατευθυνθούμε αριστερά προς το Ποσειδώνιο, θα επισκεφθούμε πρώτα δύο σημαντικά Σπετσιώτικα αρχοντικά. Πίσω από τον Ενοριακό ναό του Αγίου Αντωνίου είναι η πλατεία "Τα Πευκάκια" όπου θα συναντήσουμε το Αρχοντικό του Σωτ. Αναργύρου και απέναντι το μουσείο της Μπουμπουλίνας.
Το νεοκλασσικό αρχοντικό του μεγάλου ευεργέτη των Σπετσών, Σωτηρίου Αναργύρου, κτίσθηκε το 1904. Ο Ανάργυρος του έδωσε το όνομα της Αιγυπτιακής Θεάς Νηίθ και το στόλισε με αιγυπτιακά μοτίβα. Τον καιρό της κατοχής το κτίριο λειτούργησε σαν Δημαρχείο.
Το Μουσείο της Μπουμπουλίνας βρίσκεται απέναντι από το αρχοντικό των Σωτ. Αναργύρου και στεγάζεται σε έναν όροφο του κτιρίου (το αρχοντικό του Μπούμπουλη που κηρύχθηκε διατηρητέο το 1925).Το καλοκαίρι στην αυλή του λαμβάνουν χώρα ωραίες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Ξαναγυρίζουμε στον Αγιο Αντώνη, στην Ντάπια, και περνάμε μπροστά από τον Πολίτη, το Παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο με τα φημισμένα αμυγδαλωτά Σπετσών.
Κατηφορίζοντας τον δρόμο δεξιά, στην γωνία θα συναντήσουμε το παραδοσιακό καφενείο του Καρδιασμένου, το οποίο στεγάζεται σε ένα από τα παλαιότερα κτίρια του νησιού. Πάνω από το καφενείο είναι το ξενοδοχείο Ακροπόλ. Το Ποσειδώνιο κτίσθηκε ανάμεσα σε αυτό το κτίριο και στο κτίριο της οικίας του βιομήχανου Δασκαλάκη.
Το επιβλητικό Ποσειδώνιο είναι το πιό χαρακτηριστικό κτίριο των Σπετσών, φέρνοντας στον νού μας μνήμες άλλων εποχών. Υπερπολυτελές ξενοδοχείο αντίστοιχο των παλατιών της Γαλλικής Κυανής Ακτής. Εργο που δρομολόγησε ο Ανάργυρος και ολοκληρώθηκε το 1914. Εγινε το θερινό στέκι της πλούσιας και κοσμικής Αθήνας στις αρχές του 20ου αιώνα και στην διάρκεια του μεσοπολέμου.
Μπροστά από το Ποσειδώνιο, στην μεγάλη πλατεία, δεσπόζει σε κεντρική θέση το ορειχάλκινο άγαλμα της Μπουμπουλίνας, δημιούργημα της γλύπτριας Ναταλίας Μελάς, της οποίας τα γλυπτά γνωρίσαμε στο Πάρκο της Αρμάτας στην περιοχή του Φάρου του Παλιού Λιμανιού.
Το γωνιακό κτίριο με τα κόκκινα παράθυρα, αμέσως μετά το Ποσειδώνιο ήταν η οικία του Βιομήχανου Δασκαλάκη (ιδιοκτήτη του εργοστασίου που στεγαζόταν στο κτίριο των σημερινών "Νησιών").
Στον μώλο, μπροστά στο Ποσειδώνιο, δένουν, ειδικότερα τα καλοκαρινά Σαββατοκύριακα, πολλές θαλαμηγοί και κότερα. Στην άκρη του μώλου, στον ορμίσκο αμέσως μετά την στροφή, σχηματίζεται μικρή παραλία με άμμο και ψιλό βότσαλο. Την προτιμούν οι κάτοικοι της Κουνουπίτσας, την συνοικία των Σπετσών που θα γνωρίσουμε στην συνέχεια του περιπάτου μας.
Πίσω από την παραλία, στην απέναντι πλευρά του δρόμου, θα δούμε την οικία του ναυάρχου Φωκά, βενιζελικού αξιωματικού του Ναυτικού. Εδώ συναντιόταν ο Βενιζέλος με τον Φωκά και τον Πάγκαλο και από εδώ έφυγε ο Βενιζέλος το 1916 για την Θεσσαλονίκη (Εθνική Αμυνα). Το σπίτι κτίσθηκε το 1870 από την οικογένεια Λαζάρου-Ορλώφ.
Λιγότερο από 100 μέτρα μετά, βρίσκεται το Αρχοντικό του Ι. Καστριώτη, απογόνου ιστορικής οικογένειας Σπετσιωτών καραβοκύρηδων. Επιπλα και αντικείμενα του σπιτιού του θα δούμε στο όμορφο εστιατόριο "1800" που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου.
Για πολλά χρόνια το κτίριο όπου σήμερα στεγάζεται το καλαίσθητο Ξενοδοχειακό συγκρότημα των "Νησιών", ήταν τα ερείπια των εγκαταστάσεων του προπολεμικού εργοστασίου νηματουργίας του βιομήχανου Δημήτρη Δασκαλάκη. Λειτούργησε από το 1920 έως το 1959 όταν και κατασχέθηκε από την Εθνική. Στο σημερινό κτίριο, διατηρήθηκε το σχήμα και η μορφή της όψης του εργοστασίου.
Στα 120 μέτρα μετά τα "Νησιά", βρίσκεται το σπίτι της οικογένειας Γιάννουζα. Εδώ σκοτώθηκε η Μπουμπουλίνα σε οικογενειακό καυγά. Ο γυιός της Γιώργος Γιάννουζας είχε απαγάγει την Ευγενία Κούτση και στον καυγά με τους συγγενείς της κάποιος πυροβόλησε και σκότωσε την Μπουμπουλίνα.
Το επόμενο σπίτι, πριν από το Δημαρχείο, είναι μία όμορφη οικία χτισμένη το 1846 από τον Χ. Καστριώτη, απόγονο της ιστορικής ναυτικής οικογένειας των Σπετσιωτών καραβοκύρηδων. Τα αρχικά ΚΧΑ και το έτος κατασκευής είναι χαραγμένα στην σιδεριά του κεντρικού μπαλκονιού.
Το επόμενο κτίριο, είναι το Δημαρχείο Σπετσών. Διατηρητέα οικία με το όνομα "Οικία Νικολάου Κυριακού". Εδώ έζησε ο Ανδρέας Κυριακός (δήμαρχος Σπετσών) του οποίου η κόρη Μίνα το δώρισε στον Δήμο. Εδώ φιλοξενήθηκε πολλά καλοκαίρια ο Οδυσέας Ελύτης.
Στα επόμενα 100 μέτρα θα συναντήσουμε την διατηρητέα οικία του αξιωματικού του ναυτικού Κώστα Τσάλλη, πλοιάρχου του περίφημου ιστιοφόρου "Κρεολή" του Νιάρχου. Το σπίτι έχτισε γύρω στο 1830 ο καραβοκύρης Νικόλαος Κυριακός, του οποίου η κόρη πήρε έναν Λεμπέση (εξ ού και οικία Γεωργίου Λεμπέση). Απέναντι της, η οικία του εμπόρου Τσουλουχόπουλου, δείγμα της νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής των Σπετσών. Το βοτσαλωτό στην αυλή γράφει ΝΣΤ (Νίκος Σαράντου Τσουλουχόπουλος) και από κάτω 908 915 (δηλ. χτίσθηκε μεταξύ 1908 - 1915).
Από το σημείο αυτό και μετά, ξεκινά ουσιαστικά η συνοικία της Κουνουπίτσας. Η Κουνουπίτσα ήταν η Ψαραδογειτονιά των Σπετσών, φτωχική σε σύγκριση με τα αρχοντικά της περιοχής του Παλιού Λιμανιού. Και σήμερα, αν και έχουν ανοίξει εστιατόρια και ξενοδοχεία, υστερεί σε κοσμικότητα ως προς το Παλιό Λιμάνι, διατηρεί όμως την ομορφιά και την απλότητά της.
Δίπλα στο κτίριο του Yachting Club, θα γνωρίσουμε το αρχοντικό του Μιχάλη Οικονόμου, Δήμαρχος Σπετσών το 1862, o οποίος περιγράφεται σαν εμποροπλοίαρχος και θαλασσέμπορος. Δολοφονήθηκε το 1872 από την οικογένεια της Μπουμπουλίνας.
Λϊγο μετά το αρχοντικό του Οικονόμου και πρίν την ψαροταβέρνα του Πάτραλη, θα βγούμε λίγο από τον παραλιακό δρόμο, κάνοντας στην διασταύρωση αριστερά και θα ανηφορίσουμε περίπου 200 μέτρα προς την Μπουμπουλαίικη εκκλησία του Αι-Γιάννη. Εδώ έθαψαν αρχικά την Μπουμπουλίνα, πριν μεταφερθούν τα οστά της στον Αγιο Νικόλαο και μετά στο Μουσείο των Σπετσών. Δίπλα στην εκκλησία ήταν το καλοκαιρινό κτήμα της Μπουμπουλίνας.
Από τον Αι-Γιάννη, ανηφορίζοντας για 500 μέτρα, σε ύψωμα, βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Αννας με πολύ όμορφη θέα προς το νησί. Παλιά ήταν ξωκλήσι της ναυτικής οικογένειας Πετρούτση. Τον τωρινό ναό έχτισε ο γλύπτης Βύρωνας Κεσσές, υλοποιώντας τα Βυζαντινά του οράματα.
Ξανακατεβαίνουμε στον κεντρικό δρόμο, στην ταβέρνα Πάτραλη. Μία από τις πιό παραδοσιακές ψαροταβέρνες των Σπετσών. Η περιοχή παλιά εδώ ήταν φτωχική, κυρίως ψαράδες και καραβομαραγκοί. Το κτίριο απέναντι από την σημερινή ήταν το καραβομαραγκούδικο του Καναβού.
Στα 160 μέτρα από τον Πάτραλη, στα δεξιά μας στο βάθος, θα δούμε την οικία Μπούκουρη σπίτι της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου Ελένης Μπούκουρη (Αλταμούρα, 1823 - 1903) που σπούδασε ζωγραφική στην Ιταλία (χαρακτηριστικά τα βενετσιάνικα φανάρια στην είσοδο). Στο τέλος της ζωής της απομονώθηκε και έκαψε
όλα της τα έργα.
Αμέσως μετά το Ξενοδοχείο Spetses, εκεί που σήμερα είναι το συγκρότημα σπιτιών "Ανεμοι", βρισκόταν η περίφημη "Επαυλις Νεράιδα" του Πολύβιου Λεκού, εμπόρου και Δημάρχου των Σπετσών επί κατοχής. Δραστήριος και επίμονος βρήκε άσχημο τέλος το 1944.
Ηδη μπροστά μας ανοίγεται η τελική ευθεία του δενδροφυτεμένου δρόμου προς τις σχολές. Στην αρχή του, στα δεξιά μας, θα δούμε το όμορφο κόκκινο εκκλησάκι της Ανάστασης, υπάγεται στην Μονή των Αγίων Πάντων. Δίπλα στην Ανάσταση, υπάρχει μία μικρή Βοτσαλωτή παραλία, απέναντι από το ερείπιο του παλιού Ελαιοτριβείου. Οχι κάτι το ιδιαίτερο, απλά πιό ήρεμη και απόμερη. Το Λιοτρίβι ενσωματώθηκε στην Αναργύρειο Σχολή όταν ο Ανάργυρος απαλλοτρίωσε την περιοχή.
Στα δεξιά μας απλώνεται η οργανωμένη παραλία των Σχολών, ακριβώς απέναντι από την είσοδο της Σχολής, με το Καίκι σύμβολο. Ο βυθός είναι βραχώδης και η πρόσβαση στην θάλασσα είναι ευκολότερη από τα αριστερά της παραλίας. Η απόσταση από την Ντάπια είναι περίπου 1.600 μέτρα.
Στα αριστερά μας βρίσκεται η περίφημη "Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή των Σπετσών", δημιούργημα του Σ. Αναργύρου με σκοπό να γίνει σχολή ηγητόρων εθνικής εμβέλειας. Αρχισε να χτίζεται το 1923 και λειτούργησε μέχρι το 1983. Αποτελείται από πέντε μεγάλα κτίρια σε μία έκταση 1.000 στρεμμάτων.
Μέσα στην έκταση της Σχολής βρίσκεται και το σύγχρονο ποδοσφαιρικό γήπεδο των Σπετσών (του Α.Ο. Μπουμπουλίνας).
Εδώ σταματά πρακτικά ο κεντρικός οικισμός του Νησιού, και συνεχίζει ο Δρόμος για τον οικισμό των Μηχανικών και το Λιγονέρι.
Πηγές
Καθώς και τα links που αναφέρονται στο Τουριστικό Αντικείμενο και γενικότερα τα βασικά κειμένα τρίτων πηγών για τον Αργoσαρωνικό του Exploring Greece
