Κάστρο Πασσαβά - Μάνη
Τοποθεσία
Ξεκινώντας από το Γύθειο και σε απόσταση 10 χλμ στο δρόμο προς την Αρεόπολη, βρίσκεται το "κάστρο του Πασσαβά", που χτίστηκε το 1254 από τον βαρώνο de Neuilly, στην θέση που βρισκόταν η αρχαία πόλη Λάς.
Στον δρόμο από Αρεόπολη προς Γύθειο υπάρχει πινακίδα η οποία σημαίνει την θέση (βλ. σχετικό σημείο στον χάρτη) όπου θα πρέπει να αφήσουμε το αυτοκίνητο και να περπατήσουμε το μονοπάτι για την σύντομή ανάβαση (15-20 λεπτά). Στην κορυφή του χαμηλού λόφου (125-150 μέτρα), με την όμορφη θέα προς την ΝΑ Μάνη, θα συναντήσουμε τα χορταριασμένα ερείπια του ιστορικού κάστρου. Ερείπια αφημένα στον χρόνο, για να θυμίζουν μίαν άλλη μακρυνή εποχή, ερείπια που αρχίζουν και θάβονται μέσα στην λιτή Μανιάτικη φύση.
Ιστορία
Ο Πασσαβάς έχει αναγνωρισθεί σαν πύλη διέλευσης, με είσπραξη τελών από την εποχή της ιδρύσεως του κάστρου τον 13ο αιώνα. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι Τούρκοι έκτισαν τον 17ο αιώνα το κάστρο του Κελεφά (ανάμεσα στην Αρεόπολη και στο Οίτιλο), για να ελέγχουν μαζί με το κάστρο Πασσαβά τη νότια Μάνη.
Το 1685 οι Ενετοί βρισκόμενοι σε πόλεμο με τους Τούρκους και βοηθούμενοι από τους Μανιάτες κατέλαβαν το Κάστρο του Πασσαβά και εξόντωσαν την εκεί φρουρά. Το γεγονός αυτό επέτρεψε στους Μανιάτες την ελεύθερη επικοινωνία με το Μαραθονήσι.
Σύμφωνα με την ιστορία, ο τουρκικός στρατός ξηράς κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 σταμάτησε σε αυτό το σημείο, αφού το κάστρο αποδείχθηκε απόρθητο. Κάποιοι αποδίδουν στο γεγονός αυτό και την ονομασία του (από τη γαλλική φράση, passe-avant, η οποία σημαίνει "πηγαίνετε παρακάτω").